Ulaşım denince akla her ne kadar popülaritesi gereği havacılık ve uçaklar gelse dahi dünya genelinde son yıllardaki en önemli eğilimlerden biriside demiryolları. Türkiye'nin demiryolu konusunda epeyce
mesafe kat etmesi, 10 yılda yaklaşık 30 milyar TL kaynağı demiryoluna yatırması ve 2013'te 13.9 milyar TL olan Ulaştırma Bakanlığı bütçesinin 56'sının demiryoluna ayrılması önümüzdeki yıllarda ülkemizin enerjide dışa bağımlılığında ciddi etki yapacaktır. Sadece Türkiye'de değil demiryolu tüm dünyada ihmal edilmiş olduğundan son yıllarda yeni bir uyanış söz konusu.
Geçen hafta Fas Kazablanka'da bu ülke için oldukça önem atfedilen ve ilk olan tramvay hattı açılışına iştirak ettim. Böylece hem Kral VI. Muhammed'in heyecanını yakından gördüm hem de krallı bir törene katılmış oldum. Elbette demiryolu konusunda Türkiye'nin kat ettiği mesafeyi Kazablanka'daki tabloyu görünce takdir etmemek elde değil. Fakat bizim başka bir boyuta geçmemizin zamanının da
geldiğinin altını çizeyim. Sadece demiryolu altyapısıyla değil, başka ülkelerde teknolojisiyle yarışacak hale gelen bir Türkiye özlemimiz olmalı.
Kazablanka'yı bir üst sınıfa taşıyacak İstanbul'un da tercihi olan Alstom Citadis tramvayları kenti doğudan batıya bağlayacak. Kabataş-Bağcılar arasında hizmet veren Fransız Alstom Citadis tramvaylarıyla birlikte İstanbul'da 3 ayrı sistem daha var. Neden 3 ayrı sistem o ayrı bir konu? Fas Kralı VI. Muhammed'in tramvay açılışını yaptığı törene başta Fransa Başbakanı olmak üzere diğer üst düzey yetkililerin de katılmış olmasını iyi tahlil etmek gerekiyor. Zira artık gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan bölge ve ülkelerle olan ilişkisi başka bir formatta ilerliyor.
Kazablanka'da Casa Transports şirketine ait olan tramvayın alt yapısının yapımına 2011'in ilk aylarında başlanıp 21 ay gibi rekor sürede bitirilmiş. Ülkenin kent içi ilk raylı sisteminin toplam uzunluğu 31 km ve toplam 48 istasyonu bulunuyor. Sistemin 21.1 km'si ise Türk şirketi Yapı Merkezi tarafından gerçekleştirilmiş. Ancak tramvayın 5 yıl boyunca işletmeciliğinden ve bakımından Fransız RATP Dev'in liderliğindeki bir grup olan CasaTram sorumlu olacak. Bu şirket de filo ve altyapının bakımı için Alstom'dan hizmet alacak. Görüldüğü üzere marifet sadece demiryolu altyapısı yapmakta değil.
İŞİNİ BİLİYOR İŞE DE GİDİYOR
İşin en önemli kısmına gelince. Yani 74 adet Citadis tramvayı, demiryolu sinyalizasyonu ve güç temini sistemlerini ise Casa Transports ihaleyle Fransız Alstom'a vermiş. Ayrıca Alstom'un tasarım yetkilisi de tramvayları Kazablanka'nın mimarisine uygun ve kusursuz bir şekilde entegrasyonu sağlamak için biçimlendirdiklerini söyledi.
Evet, eğilim demiryolundan yana ve bugüne kadar, dünyada 40 şehirden bin 600 Citadis tramvayı sipariş almış ve yaklaşık 4.8 milyar yolcu (günde 2 milyon yolcu) taşımış.
Alstom, aynı zamanda 1950'li yıllardan beri de Türkiye'de enerji ve demiryolu ulaşımı altyapılarına önemli katkılar sağlıyor. Türkiye'ye ilk elektrikli lokomotif teslimatı yapmış. 1950'li yıllarda TC Devlet Demiryollarına (TCDD) bazıları halen hizmette olan 30 adet Elektrikli Tren Seti (EMU) teslim etmiş. Demiryolu taşıtları ve elektromekanik işler ile birlikte İstanbul'un ilk metro hattının yüklenicisi olmuş. Fakat Marmaray Projesi'nde bazı sıkıntıları ortaya çıkınca sözleşmeyi tek taraflı iptal etti. TCDD de tahkime gitti.
ORTADOĞU VE AFRİKA'YI TÜRKİYE'DEN YÖNETİYOR
Alstom Gebze elektrik ekipman üretim tesisi % 85 ihracat oranına sahip. Türkiye İhracatçılar Meclisinin (TIM) "İhracatta ilk 1000 firma" sıralamasında elektrik iletim alanında birinci sırada yer alıyor. Alstom Transport Türkiye ise 2012 yılında Ortadoğu & Afrika Bölgesi'nin merkezi oldu. Bu bölgeye bağlı Fas gibi ülkelerde Türkiye'den yönetiliyor. Ayrıca Bursa'da Türkiye'nin ilk tramvayı İpek Böceği'ne imza atan Durmazlar Holding ile Alstom, boji şasilerinin üretiminde bir ortak girişim kurmak için ön anlaşma imzaladı.
Görüldüğü gibi gelecek demiryolunda, ama neresinde?
