Deprem yerlerinde görüşme ve iletişim konusunda yaşanan gözlem merkezlerinde de yine koordinasyon sorunu var. 3 GSM operatörünün olağanüstü hallerde hareket gereksinimleri sağlayan bir organizasyon veya ortak koordinasyon en büyük sorun. Bir “Ulusal Dolaşım/Ulusal Dolaşım” sistemi yok.
3 GSM operatörünün acil fiziksel özelliklerini sağlam olan altyapıyı ortak kullanıp hızlı bir şekilde hizmet verebilmesini sağlayan düzenleme eksik!
Depremin yaşandığı 10 ilde 3 GSM operatörünün 8 bin civarında baz istasyonu varmış. Bunun yaklaşık yüzde 25'i yıkılan binalarla devre dışı kaldı. Gerisinin bir kısmının hasar görmüş, önemli bölümü de enerjisiz kalınca deprem bölgesinde hayati değeri olan iletişim hizmetleri de çökmüş. Sağlam kalan altyapıyı 3 GSM kendi aralarında paylaşıp, ortak kullanıma geçemedi.
Depremden sonra 3 GSM ortak hareket edemiyor. Hızlıca çöken iletişim hizmetini birlikte ortaya koyabilmek için önceden yapılmış bir anlaşma, ortak hareket için gerekli protokollerinin çıkarılması en büyük sorun olarak ortaya çıkıyor. Her operatör kendi baz istasyonunu ayağa kaldırmaya çalışmak yerine diğer operatörlerinin çalışan baz istasyonlarından hizmet alabilseydi bu kadar sorun yaşanmazdı. Aynı bölgede Turkcell ve Türk Telekom'un baz istasyonu yıkılmışsa Vodafone'unki sağlam kalıp, hizmet verebiliyor ama iki GSM bundan faydalanamıyor.
Ulaştırma Bakanlığı ve Bilgi Teknolojileri ile İletişim Kurumu'nun (BTK) National Roaming mevzusuna el atarak en büyük mesele olan paylaşım yerleşimi belirlemesi gerek. Bakanlık ve BTK 3 GSM yoluna gidecek yol gösterecek sistemi hazırlarsa acil mahallerde kimin ne yapacağı netleştirilmiş olur.
BTK, acil bölümler 3 GSM önlemlerine koruyuculuk yapacak kriz merkezini yönetse işler çok daha kolaylaşır. Ayrıca kritik yedek malzeme tutucu düzenlemeleri için de BTK'nın adım atması için icap ediyor.
Mesela deprem bölgesinde GSM operatörlerinin elemanları baz istasyonlarına tamire giderken, yakıt ikmali yaparken ciddi sorunlar yaşamışlar. Görevli olduklarına dair mahalli makamlardan belgeler olmayınca birçok baz istasyonuna gidememişler. Bu tarz sıkıntıların acil bölümlerinin yaşanmaması için de önemler alınması gerek.
Ayrıca bu deprem baz istasyonlarının nerede olması gerektiği konusunda bir zafiyeti ortaya çıkardı. Baz istasyonlarının ne kadarı depreme maruz kalmış testi, ne kadarının bina üzerinde olması, ne kadarının da kulede bulunması gerektiğinin netleştirilmesi icap ediyor.
