Avrupa'nın üçüncü büyük savunma, havacılık, ulaşım ve uzay şirketi İtalya'nın dev kamu kuruluşu Finmeccanica'da uzun bir süredir rüşvet iddiaları konuşuluyordu. Ve sonunda beklenen oldu, Finmeccanica'nın eski CEO'su Paolo Pozzessere tutuklandı. Sebep, şirketin başarı hanesi kabartmak isteyen yöneticilerin bazı ülkelerde rüşvet vererek iş alması. İtalyan polisi de yakalamış. Soruşturma, Finmeccanica'nın son 20 yılında yapmış olduğu bütün büyük anlaşmalar incelenerek genişletiliyor.
Türkiye'nin Finmeccanica şirketleriyle yapmış olduğu epeyce anlaşma var. Büyüklü küçüklü olmak üzere ATR-72 uçaklarından demiryolu ulaşımına, helikopterden uyduya kadar uzanıyor. Telespazio-Thales ortaklığına ihale edilen ve henüz bitirilemeyerek çeşitli sıkıntılara sebep olan Keşif Gözetleme Uydusu Göktürk 1 bunlardan birisi. Üstelik Telespazio'ya verilen bu ihale için en fazla eleştiri yapanlardan birisi bendim. Zira İtalyanların bu alanda ve bu çapta daha önce yapmış oldukları bir iş yoktu. Bu sebeple Göktürk Uydusu'nun altında kalkamayacakları ortadayken ve diğer ortağı ambargolu Fransızlarken neden bu işin onlara verildiğini merak edip sorguladım.
Fakat Finmeccanica ile olan en büyük anlaşma, eski Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül'le beraber İtalya'da tanıtım uçuşuna iştirak ettiğim AgustaVVestland'ın A129 modelinden Türkiye için geliştirilen T129 Atak helikopteri projesiydi. Türkiye, İtalya'dan 3 milyar dolara toplam 50 adet T129 P1 helikopteri almak için sözleşme imzalamış, bazı bürokratlarda negatif görüşler bildirmişti.
Ancak Türkiye, bu projeyle helikopter üretiminde bir adım atmak istediği için İtalyan Finmeccanica'nın teklifine sıcak bakarak anlaştı. Bu sene de ilk partinin teslimatı bekleniyor. Hatta Türkiye, bu helikopterleri Güney Kore gibi ülkelere de pazarlama görüşmelerine başlamış durumda.
Görüştüğüm bir yetkili, "Bu anlaşmada Türkiye'nin başını ağrıtacak bir detay zor görünüyor. Fakat İtalyan tarafında yapılan araştırmada, 'Türkiye'de şu kadar para sarf ettik' detayları çıkarsa şaşırmamak gerekir. Zira Türkiye'nin adı kullanılmış da olabilir" açıklamasını yaptı.
Şimdilik Panama, Brezilya ve Hindistan'daki çeşitli ihalelerde rüşvet verildiği belirlenmiş olsa da soruşturma derinleştiriliyor. Türkiye de radar alanında...


Çağlayan gitmedi ihracat düştü

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın, ihracat birliklerinden elde edilen rakamlarla Çin'e ihracatımızın yüzde 34, Güney Afrika'ya yüzde 279, Libya'ya yüzde 59 oranında arttığını açıkladığı toplantıda dikkat ettim, ihracatımızın düştüğü ülkelerden pek fazla bahsedilmemiş. Müsaadenizle şeytanın avukatlığına soyunup Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi'ye soralım: "Kenya'ya ihracatımız neden düşüyor?"
Kısa süre önce Kenya'da Türkiye'nin Nairobi Büyükelçisi Avni Aksoy'la Latek Holding Yönetim Kurulu Başkanı Levent Erdoğan'ın refakatinde LTK Home mağazasında buluştuğumuzda, iki ülke arasındaki ticareti ve detaylarını öğrenme imkânı oldu. Hep yükselen trendlere alıştığımızdan önümüze konan rakama şaşırdım. Evet, Kenya'ya olan ihracatımız son iki yılda önemli derecede düşmüş.
THY'nin Şubat 2009'da Nairobi'ye sefer başlatmasıyla 100 milyon dolar olan ihracatımız 2010'da 200 milyon dolara yükselmiş. Ticaret Müşaviri Koray Demircan'ın verdiği son bilgiler şöyle: 2011 'de Kenya'ya ihracatımız 149 milyon dolarken, ithalatımız 14 milyon dolar olmuş. 2012'de ithalat 1 7.8 milyon dolara yükselirken, ihracatımız 138 milyon dolara gerilemiş. Görüldüğü üzere istikrarlı bir düşüş söz konusu. Halbuki THY, Nairobi'den sonra Mombasa'ya da uçmaya başladı.
Düşen ihracat rakamlarının nedenini Büyükelçisi Avni Aksoy'dan öğrenmek istedim. "Ekonomi Bakanımız Zafer Çağlayan Kenya'yı ziyaret etmediğinden ihracat rakamları düşüş gösteriyor. Ancak en son Gülsan İnşaat, 160 milyon dolarlık yol iyileştirme ihalesi kazandı. Tablo lehimize değişmeye başladı" cevabını verdi. Anlayacağınız Kenya, Zafer Çağlayan'ı bekliyor. Başka türlü ihracat yükselmeyecek gibi...