İthalat rakamlarında otomotiv sektöründeki artış dikkat çekici. Sebep olarak çip krizi gösteriliyor. Yani otomobile talep fazlaydı, çip kriz sebebiyle arz yapılamıyordu. “Çip sorunu çözüldü, talebi karşılamak için ithal oto geliyor.” deniyor. Çip meselesi de doğru, talep de doğru, fakat talebin gerekçesi değişti. Çünkü artık faizin getirisi yok, döviz de yerinde sayıyor. Tasarruf ilgisi otomobile, altına, konuta ve başka alanlara kaymış durumda. Bu sebeple ithal ürünler arasında otomobil ve altın dikkat çekici şekilde yükseliyor.

Ticaret Bakanlığı artık rakamları daha şeffaf açıkladığı için kritik yapmak da kolay oluyor. En azından ihracat ve ithalat rakamlarını aynı tabloda görebiliyoruz. Önceleri mart ayı ihracat rakamları açıklandığı günlerde şubat ayının da ithalat rakamlarına ulaşma imkânı olurdu. İthalatın devletimizle bir ilgisi yokmuş gibi davranılırdı. Çünkü ithalat sürekli ihracatın üstünde olunca, ihracat gibi azıcık artınca “rekor kırdık” sloganıyla sahip çıkanı olmuyor. …

Mehmet Büyükekşi’nin Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı olduğu dönemde de bakanlarla yaptığı toplantılarda ikisi bir arada açıklanmalı diye yazılar yazmıştım. İlgili bakanlarla da bu durumu çok konuşmuştum. Dün Ticaret Bakanlığı’nın ihracat ve ithalat rakamlarını görünce bunlar film şeridi gibi gözlerimin önünden geçti.

Büyümede her şeyin birbirine yaklaştığı Mart 2023 tablosu şöyle:

İhracat, 23 milyar 596 milyon dolar ( Yüzde 4.4)

İthalat, 32 milyar 169 milyon dolar (Yüzde 4.2)

Toplam dış ticaret, 55 milyar 766 milyon dolar (Yüzde 4.3)

İthalat ile ihracat arasındaki dramatik fark için enerji kalemi (petrol, doğalgaz), otomobil ve altınlı yaklaşımlar bir anlam ifade etmiyor. Bizim petrol ve doğalgazımız olan turizmden gelen dövizler pek az konuşuluyor.

Netice itibariyle mart ayı verileri iyi. En azından ithalat ile ihracatın büyümesi aynı seviyeye gelmiş. Çünkü bu yılın ocak-şubat-mart ortalamasında ithalatın büyüme hızı yüzde 11,4 ihracatın ise yüzde 2.5 seviyesinde. Ticaret Bakanlığı, 2023’ün ilk çeyreğine ilişkin ülkemiz verilerinin küresel ekonomide beklenenden daha iyi olduğu görüşünde.

Bakanlık, ithalat artışında motorlu kara taşıtlarda yüzde 77.6, elektrikli makinelerde yüzde 39.6, diğer makinelerde yüzde 30,8’lik yükselişin de etkili olduğunu belirtiyor. Motorlu kara taşıtlarının çok yüksek olmasını çip krizinin hafiflemesine bağlıyor. Yukarıda da işaret ettiğim üzere çip meselesinin yerine başka şeyler aldı. Artık kara taşıtları faiz ve döviz baskısı sebebiyle yatırım aracı olarak görülüyor.

TİM Başkanı Mustafa Gültepe ise eski geleneği devam ettiriyor. “İhracatçı mart ayında 23.6 milyar dolarla Cumhuriyet tarihinin rekoruna imza attı.” ifadesiyle slogan cümleyi kullanmış. Anlayacağınız bir önceki aydan bir milim dahi ileri gitsek TİM Başkanları bunu hemen rekor olarak görüyor. Bu yaklaşımla, bu bakış açısıyla dış ticaret açığı düşer mi?