Önceki yazıyı okuduysanız, varsayımımı ‘liberal – kapitalist sistemin önündeki engelleri kaldırmak’ olarak özetleyebilirsiniz diye düşünüyorum.

Şimdi bunun ilk durağı olan ‘Rusya’nın sistemden silinmesi neler getirecek’ ile başlayalım.

ABD’nin liderliğindeki Batı ittifakının Avrupa’nın yanı başında bir Kuzey Kore yaratmak olduğunu görmek gerekiyor.

Bu bakımdan, Rus opera sanatçısının kovulması ya da Rus öğrencilerin okuldan atılmaları gibi haberlere şaşırmak abes olur. Bunlar kendi içinde oldukça önemli haberler. Gel gelelim nasıl ki Kuzey Korelilere yapılan muamele günlük yaşantınızda sizi düşüncelere gark etmiyorsa bu haberler de etmesin isteniyor.

Elbette Rusya’nın Kuzey Kore gibi muamele görmesi muhtemel değil.

Belki Putin’den sonrası varsa işler hızla da değişebilir.

Ancak Putin’den sonrası olsa da Rusya için bazı şeyler temelli değişti.

*

Öncelikle artık bir emtia sınıfından söz etmek mümkün değil. Malın menşei Rusya ise durum değişebiliyor.

Örneğin Brent petrolün varili 100 dolar iken eğer benzer kalitede mal Ruslardan geliyorsa en az 30 dolar iskonto yiyor! Bu ve benzeri tüm mallar için artık bu geçerli olacak.

Rezervler konusuna yaklaşım da bambaşka olacak.

İlk yazıda aktardığım bir meseleyi azıcık açayım.

Aşağıda iki grafik var. Solda Rusya’nın büyümesi ve sağda ise Rus kalesinin inşasını görüyoruz.

Kaynak: IIF

Rusya’nın ekonomisi, Batı’nın Rus işgalleri sonrasında uyguladığı yaptırımlar sonucu yavaşlıyor. Ancak Putin için sorun yok. Yavaş ekonomi daha az kaynak ve daha az sermaye hesabı oynaklığı demek. Bunu kabul ediyor.

Daha fazla coğrafi iştah için daha az büyümeye razı.

Trade off / ödünleşme meselesi.

Sağdaki grafik ise bu ödünleşmenin bir diğer yüzü.

Rusya’nın döviz rezervleri.

2014’te keskin bir dalışa geçiyor. O sene Kırım işgali sonrası gelen yaptırımlar ve dışarı kaçan sermayenin bu rezervlerden fonlanması senesi.

Putin anlıyor ki ne kadar rezerv o kadar cephane. Başlıyor rezerv biriktirmeye. Düşük büyüme zaten kaynakların bünyede kalması demek.

Fakat Batı öyle kural dışı bir hareket ile geliyor ki.

Rus Merkez Bankasını karşı taraf olarak tanımıyor. Hal böyle olunca, Banka’nın karşı taraflarda duran mevduatı, bonosu ne varsa... hiçbirini kullanamaz oluyor.

Altınlar bile müphem. 140 milyar dolarlık altını hangi para birimi ile kime satacaksın?

Geriye sadece kullanılabilecek 90 milyar dolarlık Yuan cinsi rezerv kalıyor. Onu da satıp birden Çin finansal sistemini hoplatmak olmaz. Putin görüyor ki 640 milyar dolar rezerv aslında sıfırmış.

Aldıkları tahviller vs aslında kiralıkmış. Tam sahibi olamamışlar. Bu yepyeni bir devrin başlangıcı değil de nedir?

Bir başka konu da ABD sisteminden kaçma konusu. ABD, Dolar ile olan her türlü alış verişte finansal yaptırım getirebiliyor. Ruslar bunun için elden geldiğince USD ile ticaretten kaçınmaya çalışıyor. Milli paralar ile ticareti tercih ediyor. Hatta elinde tuttuğu ABD Hazine kağıtlarını yıllar içinde neredeyse sıfıra indiriyor.

Gel gelelim Batı’nın uzun yıllar sonra bir araya gelmesi ile kalan Euro cinsi varlıklar da aynen Dolar gibi cezalandırıcı olarak kullanılabiliyor.

Bu, Dolar / Euro ikamesi meselesi ilk kez görülen bir durum. Bir öncü.

*

Buradan epeyce çıkarım yaptık. Daha fazla yapmak da olası.

Dolar’ın sadece rezerv para olmadığı, aynı zamanda Euro’nun da onun ikamesi olabileceğini anladık örneğin.

Küreselleşmenin öldü denilen noktada dirildiğini ve hatta olmadığı şekilde güçlü döndüğünü gördük. Fakat farklı bir formda.

Daha az demokratik değerler, daha az özgürlükçü ve kural tanımaz.

Demokratik değerlere sahip olmayanlara karşı demokratik değerleri takınmayız düsturu, en azından kurala bağlı bir organize piyasada ilk kez karşımıza çıkıyor.

Bu olay sanırım küreselleşmenin yeni bir evresi olarak ele alınmak zorunda.

Emtia, döviz rezervi, ticari haklar... Artık bunların ikili anlaşmalardan ziyade her an bağlı bulunan ülkenin demokratik yapısının Batı tarafından nasıl göründüğüne göre yeniden yorumlanmak zorunda.