Hiç şüphesiz, 2019 zorlu bir yıl oldu. Küresel finansal krizi (KFK) 2007 kabul edersek, 2017 yılında görülen makro ekonomik genişleme geriye doğru sardığımızda 10 yılın zirvesi olmuştu.

Ardından yıldızlar global bir yavaşlama için sıraya girmeye başladılar.

ABD, Çin’e ticaret savaşı ilan etti. Brexit belirsizliği uzadıkça uzadı. Küresel çapta lokal protestolar yapıldı. Yıl başında birçok ülkede faizleri artırma ve finansal koşulları sıkma eğilimi hakimdi. Avrupa, otomotiv sektöründeki ve dolayısıyla Alman ekonomisindeki yavaşlama ile yüzleşti. Türkiye, Arjantin, İran gibi birçok ülkede yıkıcı finansal gelişmeler yaşandı ve kur şokları izlendi.

2019 dünyada %3’e yakın büyüme ile KFK sonrası büyümede dibin bulunduğu yıl oldu. Ya da olacak.

*

2020 yılına geldiğimizde, umutların yeniden ancak ölçülü bir şekilde yeşerdiğini görüyoruz. Bunun sebepleri türlü türlü. ABD ekonomisinde korkulan resesyon gelmedi. Amerikan Merkez Bankası (Fed) finansal koşulları gevşetti. Daha iyisi, bu yıl ABD’de seçim yılı. Elden gelen tüm destekler ve iyi niyetler ekonominin daha kötü gitmemesi için…

2020’de ABD ekonomisinin 2019’a kıyasla önemli bir büyüme değişkenliği göstermesi beklenmiyor. Düşen yatırım iştahında bir parça canlanma, tüketimde minik bir yavaşlama ve dış ticarette hafif toparlanma ile %1,7’lik büyüme beklentisini pek çok kurumdan okumak mümkün.

Avrupa ekonomileri için de beklentiler 2019’a göre daha iyi. Resesyonun kıyısından dönen Almanya’nın bu yıl net pozitif katkısı, İngiltere’nin Brexit belirsizliğini aşması ile yönünü tayin edeceği beklentileri hakim. Avrupa’nı genelinde ciddi bir mali politika katkısı beklenmiyor. Ne var ki İtalya’da belirsiz siyasi ortamın yaptığı negatif katkının terse dönmesi ve Almanya’da üretim daralmasının ihracatta ve üretimde baz etkisi ile terse dönebileceği beklentisi reel sektörde ve mali kesimde hakim görüş. İspanya’nın seçim belirsizliklerinin ardından sonunda yavaşlamaya doğru yöneleceği ve Fransa’nın net olarak değişim göstermeyeceği konsensüs görüş durumunda.

*

2020’yi kim kurtaracak? Bu kez gelişen ülkeler imdada yetişiyor.

2019’un ikinci yarısında Fed ve Avrupa MB’den güç alan gelişen ülke merkez bankaları önden yüklemeli ve beklenti üstü parasal gevşeme ile finansal koşulları kolaylaştırmıştı. Birçok ülkede başlayan bu furyanın makro göstergelere etkisinin ancak yeni yılda tam olarak görülebileceği beklentisi hakim.

Seçimler, regülasyonlar ve batık tarım kredileri sebebiyle zorlanan finans kesiminin katkısı ile yavaşlayan Hint ekonomisine ilişkin umutlar güçlü. Çin – ABD ticari gerginliğinin hafifleyeceği beklentisi ile sanayileşmiş küçük Asya ülkelerinin de 2020 küresel büyümesine net olumlu katkı vermeleri yine gelecek yılın temalarından biri.

2019’un stresini yaşayan ülkelerin de gerek baz etkisi ile gerekse net katkı ile gelecek yıl sahneye çıkmaları bekleniyor. Oldukça belirsiz olmakla beraber Arjantin’in bu yıl kadar daralmayacağı, Türkiye’nin 3’lük büyüme beklentisi ile toparlanmaya destek vereceği, İran’ın istatistiki katkısı ve Rusya, Brezilya & Meksika gibi ülkelerin yine yıldan yıla kıyaslamalarda olumluya dönecekleri de tahminler listesine eklenebilir.

Kaynak: IMF Ekim ayı Küresel Ekonomik Görünüm raporu

*

Bu yazıda 2020’nin baz senaryosunu kısaca, nedenleri ile birlikte tartışmaya çalıştım. Doğaldır ki burada bazı ön kabuller yapılmış durumda. Örneğin en baz kabul olarak ABD ile Çin’in geçici ve kısmen de olsa bir tansiyon düşürmeye razı olacakları var. Ticaret savaşlarında yeni bir faz ve tarifelerin daha da yükselmesi her şeyi sil baştan değiştirme potansiyeline sahip. Sadece 12 ay önceye kadar Çin’den gelen mallara ortalama yüzde 10’lar mertebesinde tarife uygulayan ABD bunu kısa sürede 2 katına çıkardı. Bunların yerinde kalması ya da artacak olması global büyümeyi 2019’un da altına çekmeye tek başına yetebilir.

Varlık fiyatları açısından böyle bir 2020 nasıl geçer? Genel anlamıyla faizlerin fazlaca yükselmeyeceği ve seçici şekilde gelişen ülkelerin kendi içlerinde ayrışacakları bir yıl daha bizi bekler demek yanlış olmaz. Faiz indirim rüzgarları ile hareket eden varlıkların hızlarının kesileceği ve 2020’nin döngüsel toparlanmasından faydalanabilecek ülkelerin & şirketlerin & kredilerin yararlanacakları bir yıl bekleyebiliriz.

---

Ayrıca 2020 yılına ait riskler ve ana temalar için şuraya bakabilirsiniz https://www.haberturk.com/yazarlar/gokhan-sen/2546839-2020-yazilari-yeni-yilda-dunyayi-pesinden-surukleyecek-5-sey