Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında askeri alandan sonra sıra ekonomiye geldi.

Önce savaşın getirdiği arz yönlü sıkıntılar baş gösterdi. Gaz, buğday, paladyum gibi farklı ürün gruplarında sert fiyat artışları görüldü.

Ardından ayçiçek yağı, buğday gibi temel gıda maddelerinin tedariğinde sorunlar yaşandı.

Hava sahalarının kapanmasından ötürü ve gemilerin hareket edememesinden ötürü ulaşım aksadı.

Ardından gelen yaptırım haberleri ile belirsizlikler iyiden iyiye arttı. Ruslar ile ticaret yapmak ayıp hale geldi.

Rus malları, uluslar arası benzerleri ile aynı standartta olsalar bile satış yapabilmek için derin iskontolara tabi tutuldular. Yine de yetmedi.

Tüm bunlar ticaret hayatını vurdu.

Şirketler Rus organizasyonlarındaki varlıklarını bir gecede bitirdiler. Zararlar yazıldı. Operasyonlar kapandı, aktivite düştü.

Rus ihracatının neredeyse %60’ı enerji kaynaklı olduğu için bunun Ukrayna’ya boma ve ölüm olarak döndüğü düşünüldü. Üstelik gelecekteki olası işgallerin de önünü kesmek için bu alan bilhassa bitirilmek isteniyor.

Fakat ülkenin günlük 5,5mn varillik petrol ihracatını hemencecik başka bir kaynakla yer değiştirmek mümkün olmuyor. Ya da Avrupa’nın gaz alımlarının 1/3’ünü sağlayan bir ülkenin yerine kolayca başkasını da koyamıyorsunuz.

İster istemez enerji maliyetleri uçuyor. AB’de elektrik ve gaz fiyatları yıl başından bu yana birkaç katına çıktı bile.

Alt alta yazdığımızda ekonominin başında kara bulutlar dolaşmaya başladı.

Bu, aynı zamanda bizim ihracatımız için de çok kötü haber. Mallarımızın yarısını sattığımız ülkelerin ekonomilerinde sorunlar baş gösteriyor.

Üstelik bugün pek girmeyeceğim bir konu olan ‘para politikasında sıkılaşma’ da başımızda.

Türkçesi, tüm dünyada faizler artıyor.

Bu grafikte görüldüğü üzere, gri çizgi olan güncel çıktı ile beklenen ekonomik aktivite arasında (yeşil çizgi) epey fark var. Sert bir yavaşlama beklentisi arttı Euro Bölgesinde.

Bunun üstüne Çin’deki artan covid vakalarını eklememiz gerekiyor. Elbette covid kalıcı değil. Bir süre sonra vaka sayıları düşüyor.

Düşmesine düşüyor da etkisi de hissediliyor.

Milyonluk şehirlerde sokağa çıkma yasağı uygulanıyor. Durum böyle olunca gemiler limanlara yanaşamıyor. Mallar bekliyor.

Bakınız Şanghay’da bekleyen gemi sayıları nasıl da mevsim normallerinin üstüne çıkmış (Kırmızı çizgi).

Sonuç olarak pek çok kurum bu çeyrek için Çin ekonomisinde 1 puan fazladan yavaşlamayı tahminlerine dahil ettiler.

Avrupa için bu büyümeden eksiltme 3 puanlara kadar çıkıyor.

Örneğin Almanya’nın 2022 tüm yıl büyüme beklentisi yüzde 4.8’den yüzde 1.8’e geri çekildi. İngiltere için bu oran 6’lardan 3’lere doğru uygulandı.

Sonuç olarak, maliyetlerin yüksek ve büyümelerin düşük olduğu kötü bir yıl bizi bekler artık...