Son günlerde ABD yönetiminin Gazze'de sürmekte olan Hamas-İsrail çatışmasında söylem değiştirdiğine şahit oluyoruz. ABD'den gelen mesajlar İsrail yönetimini rahatsız edecek nitelikte. ABD söz dinlemeyen mevcut İsrail yönetiminin değişmesini istiyor. İsrail ile ABD arasında Gazze konusunda görüş farklılıkları olduğunu daha önce de belirtmiştim. Artık bu görüş farklılıkları iyice su yüzüne çıkmaya başladı, çünkü işin ucu ABD'ye dayandığı için artık ABD yönetimi İsrail'in yaptığı askeri ve politik hatalardan, sivil halka yönelik uyguladığı barbarlıkların dünya kamuoyunda yarattığı büyük infialden rahatsız olmaya başladı. Bunlar bildiğimiz hususlar, bir de arka planda çok fazla görünmeyen ama çok önemli hususlar daha var. ABD'nin İsrail'e yaptığı çoğu örtülü büyük askeri destek nedeniyle silah ve mühimmat stokları azalmaya başladı ve hatta bazı kalemlerdeki cephane stokları neredeyse tükenmek üzere.
Nispi güç mukayesesi yapıldığında Gazze'deki savaşta her bir Hamas savaşçısına karşılık yaklaşık 20 İsrail askerinin bulunduğunu görüyoruz. Ateş gücü bakımından bir karşılaştırma yapacak olursak İsrail'in NATO ve dünya standartlarına göre Gazze'de her bir metrekareye 50 kat daha fazla ateş gücü uyguladığı anlaşılmaktadır. Yani insan gücünde 20 kat, ateş gücünde ise 50 kat fazla olan İsrail'i Hamas Gazze'de büyük ölçüde durdurmayı ve taktik durum üstünlüğünü elde etmeyi başarmıştır. İşte bu normalden 50 kat fazla ateş gücü için İsrail ABD'den gelen devasa miktarlarda füzeler ile yüksek kalibreli mermi ve mühimmatları kullanmıştır. Ancak bazı mermi ve mühimmat kalemlerinde stokların kritik noktaya düşmesi ve hemen ikmal edilemeyecek olması Pentagon'u rahatsız etmektedir.
ABD son 70 günde Gazze savaşında İsrail'i desteklemeye o kadar çok odaklandı ki Ukrayna'yı ihmal etmek zorunda kaldı. Bu süreçte Ukrayna'yı yeterince destekleyemediği için Ukrayna ordusunda ciddi çözülmeler ve güç kayıpları yaşanmaya başlandı. Buna karşılık Ukrayna cephesinde bulunan Rus güçleri sürekli takviye edilmekte ve muhtemelen 6-8 ay sonra olası bir taarruz için hazırlanmaktalar. Küresel sistem böyledir, birinin eksikliği diğeri için hemen fırsata dönüşür. Ama sonuçta hala ABD, Ukrayna'ya yeterince destek verememekte, planlanan milyar dolarlık yardımlar Kongre'den geçememektedir. Gelinen noktada bırakın taarruz etmeyi Ukrayna güçlerinin ancak kendilerini savunmaya yetecek kadar desteklenip desteklenemeyeceği tartışılmakta. Durum böyle giderse 2024 yılı bahar sonu yaz başlarında Rus ordularının Dinyeper Nehri'ne kadar olan bölgede Ukrayna güçlerine karşı kuşatıcı manevralar gerçekleştirmeleri son derece muhtemel görünüyor. Böyle bir durumda Dinyeper Nehri esas alınarak Ukrayna'nın doğu ve batı Ukrayna olmak üzere ikiye bölünmesi bile söz konusu olabilir, hatta Rus ordularının başta Polonya ve Baltık ülkeleri olmak üzere Avrupa kapılarına dayanması hiç de uzak bir ihtimal gibi görünmüyor.
Sendelemekte olan bir küresel güç yükselmekte olan bölgesel güçlerin önünü açar. Özellikle kuzeyde Rusya'nın ilerleyebilmesi için fırsat alanı bulması, ABD ve Avrupa'yı ciddi şekilde rahatsız etmektedir. Doğunun ve batının güç odaklarının kuzeyde birbirlerine daha fazla angaje olmaları, buraya sınır olan ülkemiz açısından da önemli sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Artık geçmişe göre ABD, FETÖ ve PKK'yı daha az destekleyebilmektedir. Irak ve Suriye alanlarındaki askeri ve politik varlığını azaltmak zorunda kalmıştır. Yakın gelecekte ortaya çıkan bu boşluğu Türkiye'nin daha fazla doldurma ihtimali her geçen gün daha da artmaktadır. Ayrıca Türkiye'nin yürütmüş olduğu denge ve aktif tarafsızlık politikası nedeniyle her iki tarafın da bize olan ihtiyacı artmakta, bu durum ise Türkiye'ye yeni eko-politik fırsatlar sağlamaktadır. Bu ortamda Türkiye'nin çoğu hücresel yapılar şeklindeki FETÖ ve PKK aparatlarının kökünü tamamen kazımak için yurtiçi ve yurtdışı mücadelesini artırarak devam ettirmesi, jeopolitik hinterlandındaki paydaşlarıyla daha güçlü ve çok yönlü ilişkilerini derinleştirmesi, önümüzde duran ekonomik fırsat alanlarının ortaya çıkarabileceği talebi karşılayabilmek için gerekli hazırlıkları önceden yapması önem arz etmektedir.
