YÜKSEKÖĞRETİME Geçiş Sınavı'nın (YGS) akıbetinin ne olacağı belirsizliğini korurken ortaya yerleştirmelerin nasıl yapılacağına ilişkin fikirler atılıyor. Bunlardan biri de YGS'ye giren tüm öğrencilerin Lisans Yerleştirme Sınavları'na (LYS) girmesi ve yerleştirmelerin tümünün bu sınavla yapılması. YGS'nin eleme özelliği dikkate alındığında bu mantıklı. Benim de şifre skandalı çıktığından bu yana savunduğum fikir. Ancak burada benim vurguladığım meslek lisesi öğrencilerini mağdur etmeden sınavın formüle edilmesi ya da ek oturum yapılmasıydı. "Bütün öğrenciler LYS'lere girsin" önerisini yaparken meslek liseleri ve liselerin güzel sanatlar, spor bölümleri gibi alanlarından mezun olan öğrencilerin varlığını unutmamak gerek. LYS soruları liselerin ortak müfredattan sonra ayrılan bölümlerinden oluşuyor. Öğrenciler liselerin 10., 11. ve 12. sınıflarında gördükleri alan derslerinden sınava girecekler. Bu alan derslerini mesleklere ayrılan diğer öğrenciler görmüyor. LYS'deki soruların içeriğini değiştirmedikten sonra bu sınava bu dersleri hiç görmemiş öğrencileri sokarak yarıştırmanın "adalet" ile ilgisi bulunmuyor.
Dün eski ÖSYM Başkanı Ünal Yarımağan'a sınavla ilgili çözüm önerilerinin neler olacağını sordum. Öncelikle sınavın iptal edilmesi gerektiğini tekrarladı ve savcılığın kararının neden beklendiğini anlayamadığını söyledi: "Bu sınav şaibeli. Ya suçlu delilleriyle ortaya çıkar sınav iptal edilir ya da suçluyu bulamazsınız ama sorun olduğu ve şaibe bulunduğu için kamuoyu vicdanını rahatlatmak için iptal edersiniz. Bu iptal de idari karardır, savcı değil, ÖSYM verir."
Yarımağan da LYS'lere tüm öğrencilerin alınmasının "adaletsiz yarış" olacağı görüşünde. "Sınav mühendisliğine ihtiyaç var" diyerek, seçenekleri sıralıyor: Zaman aralıkları daraltılmış iki sınav yapmak, 2009'daki tek oturumlu iki basamaklı ÖSS'yi tekrarlamak, hem meslek liseleri ile hem de diğer lise türlerinden gelenleri yerleştirecek bu iki aşamalı sınava eşdeğer başka sınav gerçekleştirmek.
Yarımağan'a göre en iyi çözüm 5 oturum halindeki LYS'lere bir oturum daha eklemek ve sınavı 6 oturumda gerçekleştirmek. Eklenen oturuma katılan öğrencilerin puanlarını YGS puanları gibi değerlendirmek ve YGS puanları öğrenci alan programlara yerleştirme yapmak. Diğer 5 oturumu da gerçek işlevine uygun kullanmak. Böylece LYS'lerin tarihlerini değiştirmeye gerek kalmadan ek oturumla hem meslek, güzel sanatlar, spor liselerinden gelen ve LYS'lerdeki alan sorularını yanıtlayamayacak öğrencilerin sorununu çözmek, hem de isteyen tüm öğrencilere baraj sınırı getirmeden diğer oturumları açmak mümkün.
Yarımağan'a ALES'te yaşanan soru kitapçıklarındaki karışıklığın nereden kaynaklandığını da sorunca yanıtı "kişiye özel kitapçıktan kaynaklandığı" şeklinde oldu. Anlaşılan bu "kişiye özel kitapçık uygulamasından vazgeçilmedikçe hem şifre hem de eksik sayfa örnekleriyle çok karşılaşılacak.