SON iki yıldır üniversitelerde yaşanan en büyük sorun bir türlü doldurulamayan kontenjanlar. Geçen yıl ilk yerleştirmenin ardından devlet, vakıf ve KKTC'deki üniversitelerde 110 bin boş kontenjan kaldı. Yaklaşık 30 bin genç kazandığı halde kayıt yaptırmayınca da ek yerleştirme dönemine girildiğinde boş kontenjanların oranı 143 bine ulaştı. Sonunda bu kontenjanların yüzde 50'si ek yerleştirmede doldu.
Boş kontenjanların dağılımına bakıldığında ön lisans programlarının tercih edilmediğini görüyoruz. Bu programlar bir türlü cazip hale getirilemedi. Birçoğu da mesleki ve teknik öğretimdeki öğrencilerin sınavsız geçişte kullandıkları programlar olma özelliğinden çıkamadılar. Öğrenci ve ailesi için üniversite eğitiminin yalnızca 4 yıllık lisans programlarında okumak anlamına gelmesinin de bu programların tercih listesine yazılmamasında büyük etkisi var. Bu nedenle de geçen yıl birinci yerleştirmede 77 bin, ek yerleştirmede de 89 bin ön lisans programı boş kaldı.
İşte hem üniversiteler hem de YÖK bu yıl ön lisans programlarında boş kontenjan sorunu yaşanmaması için çözüm arıyor. Vakıf üniversiteleri ilk adım olarak bu programlarda kontenjan azaltma yoluna gittiler bile. Ancak 26 bini vakıf üniversitelerinde olmak üzere 303 binin üzerinde ön lisans programı bulunuyor.
YÖK Başkan Vekili Prof. Dr. Yekta Saraç'a YÖK'ün başta ön lisans programları olmak üzere bu yıl yaşanacak boş kontenjan sorununu çözmek için çalışma yapıp yapmadığını sorduğumda iki projeden söz etti. Bunlardan biri "ikinci öğretimi birinci öğretim ile birleştirme" bir diğeri de talep görmeyen bu programların kapatılması.
İlk çözümde düşük öğrenci kaydı olan ikinci öğretim programları öğrencilerin rızası ile birinci öğretimle birleştiriliyor ve ikinci öğretimdeki öğrenciler birinci öğretime geçiyor. Diğer çözüm de öğrencisi az programları kapatmak. Bu durumda halen bu programlarda okuyan öğrencilerin haklarını yitirmeleri söz konusu olacak. Bu nedenle öğrencilerin statü kaybına uğramamaları için eğitim ve öğretim bu öğrenciler mezun olana kadar sürecek, sonra da kapatılacak.
Zamanında üniversitelerin talep ettiği her programa onay verilmesi, hesaplanmadan kontenjan artışına gidilmesi bu sonucu ortaya çıkarınca "kapatarak çözüm" bulmaya çalışıyoruz. "Gelecek yıllarda öğrenci bulamayacak üniversiteler için de aynı çözüm üretilecek mi?" diye bir soru akla gelmiyor değil. Ancak hatanın neresinden dönülse kârdır demek gerekiyor.