TÜBİTAK'ın Prof. Dr. Erdal İnönü'nün öncülüğünde kurulan Feza Gürsey Enstitüsü'nü Boğaziçi Üniversitesi ile protokolünü feshederek, Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi'ne (BİLGEM) bağlamasına yalnızca Türkiye'deki matematikçi ve
fizikçilerden tepki gelmiyor. Avrupalı matematikçiler de başarılı çalışmaları olan ancak haberleşme güvenliği konusunda çalışan bu merkeze neden teorik fizik ve matematik konusunda çalışan enstitünün bağlandığını sorguluyor.
Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 60 ülkenin ulusal matematik derneği, 20 araştırma merkezi ve 3 binden fazla bilim insanının kişisel üye olduğu Avrupa Matematik Birliği (European Mathematical Society) Başkanı ve aynı zamanda Barcelona Üniversitesi Matematik Fakültesi öğretim üyesi Profesör Marta-Sanz-Sole, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün'e bu konuyla ilgili bir mektup yolladı.
Sole, mektubunda Avrupa'da tanınan bu kurumun yaklaşık 15 yıldır multidisipliner matematik ve fizik araştırmalarının aktif bir merkezi olduğunu söyleyerek, şöyle diyor: "Sayın Bakan, enstitünün şu anki yapısına son verilmesi için oluşturulan planlar hakkındaki derin endişelerimizi bildirmek adına yazıyorum. Bu enstitü Türk araştırmacılarının ortaya çıkması ve çalışmalarını yürütmesinde ve uluslararası bilimsel işbirliklerinin sağlamlaştırılmasında kritik rol oynadı. Alınan kararın ciddi hata olduğuna inanıyoruz. Bu durum Türkiye'deki matematik ve teorik fizik çalışmalarının gelecekteki gelişmeleri adına olumsuz sonuçlar yaratacaktır. Enstitünün kapatılması büyük bir kayba yol açacak ve Türkiye'deki bilimsel varlığı azaltacak ve bilim dünyasına etki edecektir. Güçlü bir şekilde inanıyoruz ki Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Feza Gürsey Enstitüsü için oluşturulan planları değiştirecektir."
Başkan'ın mektubu böyle.
TÜBİTAK ise ilk kez HABERTÜRK'ün duyurduğu bu gelişmeyle ilgili bir açıklama yaptı. Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Enstitüsü ve Bilişim Teknolojileri Enstitüsü'nden sonra Feza Gürsey Enstitüsü'nün de "Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü" olarak BİLGEM'e bağlı çalışmalarını "bizzat araştırma yapmak ve bilgi üretmek" misyonuyla sürdüreceğini vurguladı.
Bu açıklamada bir kez bile enstitünün adının Feza Gürsey olarak geçmemesi dünyaca tanınan Türk fizikçisi Feza Gürsey'in adından vazgeçildiğini gösteriyor.
Enstitünün bugüne kadar yaptığı çalışmalar da kimlerin bu enstitüde çalıştığı da ortada. Üretilen bilimsel yayınları da takip etmek mümkün. Enstitüdeki araştırmacı sayısının yıllar içinde nasıl eridiği de biliniyor. Tüm dünya temel bilimlere önem verirken var olanı ileriye götürmek yerine ortadan kaldırmaya çalışmanın anlamı nedir bilmiyorum.
Dünyada temel bilimler alanında araştırma yapan enstitülerden birkaç örnek vermek istiyorum. Kore İleri Çalışmalar Enstitüsü'nde (KIAS) doktoralı 137 araştırmacı çalışır, bütçesi ise 15 milyon dolardır. (Yaklaşık 24 milyon 600 bin TL). Almanya'da Max Planck Matematik Enstitüsü'nün doktoralı 20 araştırmacısı ve 6 milyon Euro bütçesi (9 bin 840 TL), Kanada'da PerimeterTeorik Fizik Enstitüsü'nün 90 doktoralı araştırmacı ve 10 milyon dolar bütçesi (17 milyon TL) var. Son örnek de İran'dan. Tahran Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü'nde (IPM) çalışan doktoralı araştırmacı sayısı 137.
Feza Gürsey'i merak edenler için rakamlar: Geçen yıl bütçesi 2 milyon TL, tüm kadrosu, doktoralı hepsi 4 kişi.