KENDİ ülkesi dışında yükseköğrenim gören öğrenci sayısı 3.3 milyonu buluyor. 1999’dan bu yana bu sayı yüzde 53 oranında artış gösterdi. Beklenti ise birkaç yıl içinde 5 ila 8 milyona ulaşması yönünde. Bir öğrencinin bir ülkede öğrenim ücretiyle birlikte yaşam giderleri de dahil edildiğinde 30 ile 40 bin dolar arasında harcama yaptığı tahmin ediliyor. Yani 110 ila 120 milyar dolarlık bir pazardan söz ediliyor.
Bu durumda da ülkelerin diğer ülkelerin gençlerini kendi üniversitelerine çekmek için yaptıkları “öğrenci kavgasının” nedeni anlaşılıyor. Son yıllarda yabancı öğrenci sayısı açısından ilk iki sırada yer alan ABD ve İngiltere’nin dışında Ortadoğu ve Asya ülkeleri de bu pazara iddialı giriyor. Özellikle Malezya, Singapur ve Çin global öğrenci pazarında yaklaşık yüzde 12’lik bir paya ulaştı. Rusya’nın pazardaki büyüme payı da yüzde 2 arttı. Yine Avustralya, Kanada, Güney Kore ve Yeni Zelanda yabancı öğrenci sayılarını artırmaya başlayan ülkelerden. İşte bu pazarda pek etkisi olmayan ülkelerden biri Türkiye. 50 binin üzerindeki gencini başta ABD olmak üzere yurtdışındaki üniversitelere okumaya gönderen ülkemizin bu pazardan aldığı pay çok sınırlı. Türkiye’nin aldığı yabancı öğrenci sayısı, gönderdiği öğrencinin ancak yarısını buluyor.
Geçen yılın verilerine göre 26 binin üzerinde yabancı genç, Türk üniversitelerinde öğrenim görüyor. Yaklaşık bir yıldır devlet, üniversiteleri bu pazardan pay alabilmesi için maddi olarak destekliyor. Üniversitelerin yurtdışında yaptıkları tanıtım faaliyetleri maddi olarak teşvik ediliyor. Bir üniversite yurtdışı fuarlara katılarak üniversitesini ve Türkiye’yi tanıttığında yaptığı harcamanın yüzde 50’sini geri alabiliyor. Bir yıl içinde bir üniversitenin alabileceği teşvik miktarı da 300 bin doları geçemiyor.
Üniversiteler yabancı öğrenciyi yeni keşfetmeye başlarken, Türkiye bu pazardaki payını büyütmenin yollarını bulmak zorunda. Bunların başında tanıtım geliyor. Şu anda Türkiye’de öğrenim gören öğrencilerinin 10 bin dolar okul ücretine, bir o kadar da yaşam giderlerine harcama yaptığı varsayıldığında yarım milyon dolarlık bir “ihracat gelirinden” söz ederiz. Bu yüzden de Türkiye’nin her yıl giderek büyüyen bu pazara duyarsızlığı düşünülemez.
