HEM sınavsız geçiş hem de üniversite sınavlarının ilk basamağı olan Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi'ne (ÖSYS) başvurular yarın son buluyor. ÖSYS'ye başvurmadan ne sınavsız geçiş ne de YGS ve Lisans Yerleştirme Sınavları'na (LYS) girme hakkınız var. YGS'ye girmeden ve 6 puan türünden birinde 140 ve üzerinde puan almadan herhangi bir program tercihinde bulunamayacağınız gibi LYS'lere katılmak için de 180 ve üzerinde puan almanız gerekiyor.
Ancak başvurular başladığından bu yana gelen sorulardan öğrencilerin, özellikle de mesleki ve teknik liselerde okuyanların hakları konusunda eksik bilgiye sahip olduklarını görüyorum. Okulların da bu öğrencileri formları nasıl dolduracakları konusunda yeterince bilgilendirmedikleri ortada. Çünkü bu öğrenciler YGS'ye girdikleri takdirde sınavsız geçiş haklarını kaybedeceklerini sanıyor.
Aday Başvuru Formu'nda yer alan "YGS'ye girmek istiyorum" ya da "YGS'ye girmek istemiyorum, sadece sınavsız geçişe başvurmak istiyorum" şeklinde sıralanan iki seçenekten birini işaretlemelerinin gerekmesi de gençlerin kuşkuya düşmelerine neden oluyor. "YGS'ye girmek istiyorum" seçeneğini işaretledikleri takdirde sınavsız geçiş haklarını kaybedeceklerini sanıyorlar. Oysa bu doğru değil. Sınavsız geçiş hakkınız olsa bile YGS'ye girebilirsiniz. Bu sınava girdiğiniz için de sınavsız geçiş hakkınızdan vazgeçmiş olmazsınız. Eğer sınavda yeterli puan alamaz, barajları aşamazsanız yine de sınavsız geçiş isteyebilirsiniz.
Eğer yalnızca kendi alanınızda meslek yüksekokulu ya da açıköğretim önlisans programlarında hiç sınava girmeden okumayı düşünüyor ve diğer programlarla ilgilenmiyorsanız o zaman "YGS'ye girmek istemiyorum" seçeneğini işaretleyin. Ama bu hakkınız olmasına rağmen başka programlarda okumak istiyorsanız o zaman düşünmeyin, YGS'ye katılın. Zaten kendi alanınızın devamı niteliğindeki programları tercih ederseniz 0.06 ek puan da alacaksınız.
Bu yıl alan içi ve alan dışı tercihlerde katsayının 0.12 olarak eşitlenmesi de bir avantaj. Sayısal öğrencisinin hukuk tercihi yaparken puanı düşmeyeceği gibi, eşit ağırlık ya da sözel öğrencileri de alan dışı tercihlerini puan düşme kaygısı olmadan yapabilecek. Aynı durum meslek lisesi öğrencileri için de geçerli. Ancak bu öğrencilerin 9. sınıftan sonra LYS'lerde sorulan alan derslerini görmemeleri onlar için yine de dezavantaj olacak.
Bu yıl alan dışı tercihlerde büyük değişiklikler olacağı ifade ediliyor olsa da özel ders almayan ya da dershaneye giderek görmedikleri dersler konusunda hazırlanmayan bir öğrencinin de alan sınavları olan LYS'lerde büyük başarı göstereceğini düşünmemek gerek.