Muhtemelen çoğunuzun dikkatinden kaçan bir konu on yıldır ABD'nin gündeminde: Pasta yapmak! Ki tartışma bitecek gibi görünmüyor…

Bu konuya geleceğim ama önce Türkiye'de yaşanan benzer olayı/Diyanet'in kararını yazayım:

Diyanet TV'de yayınlanan “Diyanet'e Soralım” isimli programda, yılbaşı bağlantılı çeşitli sorulara yanıt verildi.

Yılbaşı kutlamaları için pasta siparişi alan bir üreticinin sorusu şuydu:

– “Çam ağaçlı, Noel Babalı pasta siparişleri geliyor. Yapsam mı yapmasam mı bilemedim. 12 tane siparişim var. İptal mi etsem?”

Soruyu yanıtlayan Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanı Fatih Mehmet Aydın'ın yanıtı şu oldu:

– “İslam'ın yasakladığı bir şeye alet, destek olmak caiz olmaz. Hıristiyanlar kendi bayramını kutlayabilir. Onlar nereden tedarik ederse etsin ama bir Müslüman onların Noel'lerine yardımcı olacak şekilde hareket etmemeli ve rızkını başka yerlerden aramalı. Yoksa pasta yapmakta bir sakınca olmaz ama bunu Noel için ve Noel'in figürleriyle yapıp satmak İslam'a yakışır, yaraşır bir şey değil.”

Pastacı diyor; yılbaşı!

Diyanet anlıyor; Noel!

Ki, Hz. İsa'nın doğumunu İslam'ın yasakladığını nereden çıkarıyorlar? Neyse, kafa karışıklığını geçelim! Diyanet yanıtının benzeri ABD/Colorado eyaletinde yaşandı.

Jack Phillips, Colorado'da bir pastacı…

Masterpiece Cakeshop adlı dükkanın sahibi…

Kendini, “hayattaki ana hedefi İsa Mesih'e itaat etmek ve hayatının her yönünde İsa Mesih'in öğretilerini yaşamak” olarak tanımlıyor.

İnancına aykırı bulduğu; Cadılar Bayramı için veya Tanrı'yı eleştiren sözler içeren ya da içinde alkol bulunan pasta yapmıyordu…

Yıl, 2012.

Evliliklerini kutlamak için pasta yaptırmak isteyen iki erkek çift; pastacı Phillips'ten “eşcinsel evlilik dinime aykırı size pasta yapmam” yanıtını alınca, Colorado Yurttaş Hakları Komisyonu/CCRC'ye başvurup şikâyetçi oldu:

-“Kamuya satış yapan bu işletme ayrımcılık karşıtlığı yasasını ihlal etmiştir.”

Pastacı Phillips ise yapmama gerekçesini din ve ifade özgürlüğü olarak gösterdi.

CCRC soruşturma başlattı, bulgularını bir idare hukuku yargıcına sundu.  Ve komisyon, çiftin yurttaşlık haklarının ihlal edildiği sonucuna vardı.

Pastacı Phillips temyize başvurdu: “Pasta yapıp yapmam benim ifade özgürlüğümdür!”

Ancak, Colorado Temyiz Mahkemesi, CCRC'nin kararını haklı buldu. Pasta yapmayı ne sanat ne de ifade özgürlüğü kapsamıma soktu. 500 dolar para cezası kesti.

Konu bu kez Colorado Yüksek Mahkemesi'ne taşındı. Ancak bu mahkeme davayı görmeyi reddetti!

Dava, 2017 yılında ABD Yüksek Mahkemesi gündemine geldi. Ve ne olduysa bundan sonra oldu.

Yüksek Mahkeme davayı görüşmeye neden karar verdiğini şöyle açıkladı:

-“CCRC karar verirken dinen tarafsız kalmamış, kölelikten, Holokost'tan bahsederek Pastacı Phillips'in dinine saygılı davranmamıştır!”

Tartışma birden tersine döndü: İnsanlar başkasına zarar vermek için dini kullanıyor mu, kullanmıyor mu?

ABD'de tartışmalar hâlâ sürüyor. İtiraz edenlere göre, mahkeme salt Pastacı Phillips'in dinsel inancını yaşama özgürlüğü üzerinde durmuştu!

Mahkemenin dokuz üyesinden ikisi karara şerh koydu:

-“Phillips istediğine inanabilir ama eyalette iş yapmaya karar verdiyse dini inancın üzerinden hareket edemez!”

-“İnsanın tercih ettiği inanma ve ibadet etme özgürlüğü üçüncü taraflara yük getiremez.”

-“Din, kamusal alanda başkalarını haklı ya da haksız çıkarmakta kullanılan durumlar yaratamaz.”

Karar sonrası Colorado'da çiçekçiden fırıncıya kimileri “dinimize aykırı” diye Pastacı Phillips'in yolundan gitti.

Kendilerine pasta yapmayacağını bilenler de Phillips'in dükkânına gidip sipariş verip, “hayır” yanıtını alınca konuyu mahkemeye taşıyor!

Karşılıklı davalar kilitlenmiş durumda. ABD Yüksek Mahkemesi verdiğin kararın neye yol açtığı üzerinde kara kara düşünüyor herhalde…

Yani:

Bir yanda Diyanet, yılbaşı veya Noel kutlama pastası yapılmasını caiz bulmuyor.

Diğer yanda Coloradolu pastacı Hz. İsa inancına uymadığını düşündüklerine pasta yapmıyor.

Çıkış yolu ne? Diyanet'in fetvasına Hıristiyan yurttaşlarımız dava açsa Anayasa Mahkemesi ne karar verirdi acaba?

Anayasasında “demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti” yazan ülkede Diyanet böyle bir fetva verebilir mi?

Bu meseleleri tartışmayı unuttuk…