Top
29/01/2023

EYT’lilere mart ayında maaş hayal!

Emeklilikte yaşa takılanlar maaşta da zamana takılacak

Milyonlarca kişini beklediği EYT düzenlemesinin ayrıntılarının pazartesi açıklanması beklenirken aylık bağlama işlemleri ise bir ayı aşacak.

Yaklaşık 5 milyon çalışanı ilgilendiren 08.09.1999 öncesi işe başlayanların yaş şartı aranmaksızın, hizmet süresi ve prim şartının yerine getirilmesi ile emekli olmasına olanak tanıyacak düzenleme halen Meclis ‘e sunulmadı. İktidar, yasa teklifinin ayrıntılarını pazartesi 11'de açıklayacak.

Kanun teklifinin yasalaşması ile birlikte 1 milyon 500 bin çalışan hemen emekli olup, emekli maaşı almaya başlayacak. Bu sayı zaman içinde 5 milyon kişiye ulaşacak.

MÜMKÜN DEĞİL…

İktidar sözcüleri , Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) mart ayında ilk emekli maaşının ödenebileceğini açıklayıp, boş beklenti yaratıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevcut kapasitesi ile ayda ortalama 40 bin kişiye emekli aylığı bağlayabiliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'nda emekli aylıklarını emeklilik servisindeki çalışanlar bağlıyor. Bu servislerde çalışanlar toplam SGK çalışanlarının ancak yüzde 10'udur. SGK'nın emeklilik birimi çok önemli ve stratejik bir birimdir. Bu bölümde uzmanlaşma ciddi zaman alıyor. Bu süre en az 4-5 yıl. Diğer birimlerden takviye ile emeklilik işlemlerini çözmeye çalışmanın katkısı sınırlı olacaktır. Kaldı ki, diğer servislerden takviye edilecek personelin kendi rutin işleri ne olacak? Kaldı ki, önceki gün Meclis'e sunulan yasa teklifi ile; sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi feri alacaklar yapılandırma kapsamına alınıyor. Bu teklif yasalaştığında; 30 Nisan 2023 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Merkezleri stadyuma dönecek. Zaten bugünlerde Sosyal Güvenlik Merkezleri, emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin çıkartılacak yasadan faydalanmak için “borçlanma” başvurusu yapanlar ile doluyor, taşıyor. Emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin yasanın çıkartılması ile birlikte; ilk başta 1.5 milyon kişinin hemen emeklilik talebinde bulunması bekleniyor.

Ayda 40 bin kişinin işlemleri yetişiyor

Emeklilik talebinde bulunanlara mart ayında aylıklarının bağlanması imkansız. Her ay en fazla 40 bin emeklilik işlemi sonuçlandıran kurum, mevcut iş yükünün 40 katı bir işlem talebi ile karşılaşacak. Talepler alınır, yıl sonuna kadar aylık bağlama işlemleri devam eder. Bir kısım aylıklar hızlıca bağlanabildiği gibi önemli bölümü zaman alacaktır. Aylık bağlama işlemleri yapılırken diğer müdürlüklerden hizmet bilgisi ve teyit isteniyor. Bu işlemler de doğal olarak zaman alıyor. Aylıklarını 1 ay içinde hızlı şekilde alacak sigortalılar olduğu gibi, 8 ay sonra alacaklar da olacak.

Çözüm olarak emeklilik talebini yapanlara 5.500 TL avans ödemesi yaparak mağdur olmaları engellenebilir. Ancak bu işlem de karışıklığa sebep olup, aylık hak etmeyene maaş bağlama, eksik ya da fazla mahsup gibi sonuçlara neden olabilir.

EYT'liler düşük maaş mı alacak?

EYT'liler için farklı bir hesaplama yöntemi yok . Sigortalıların aylıkları, hizmetin geçtiği dönemlerde geçerli olan aylık bağlama sistemlerinde belirlenen kurallar çerçevesinde ve aylık talep yılı esas alınarak hesaplanmak zorunda. Sigortalının gün ve kazançlarında bir değişiklik olmasa da her yılın TÜFE, gelişme hızı, aylık artışı verileri farklı olduğundan talep yılına göre aylık miktarı değişebilmektedir.

EYT'de karıştırılan şu; EYT'li aralıkta emekli olsa idi, şimdi alacağı maaşa göre yüzde 13 fazla emekli maaşı alacaktı. Yasal düzenlemenin yanlışlığından dolayı, çalışanlar daha çok çalıştığı halde daha düşük emekli aylığı alabiliyor. Bu sonucu sosyal güvenlik aylıklarının hesaplama tekniği doğuruyor. Emekli aylığı talebini 2022 Aralık ayında yapan sigortalı, 2022 yılının Ocak ve Temmuz zammından etkileniyor. Bu yıl bu artış TÜFE'nin üzerinde yüzde 80'leri bulduğu için aralık ayında başvuranlar avantajlı oldu. 2023 yılı Ocak ayında emekli aylığı için talepte bulunan kişi; 2022 Ocak -Temmuz zammını değil, kazançlar güncellenirken 2022 yılı TÜFE'si  ile güncelleme yapılacak yani yüzde 65 ile. 2022 yılı için 2022 Aralık ayında emekli olmak avantajlı iken, 1 yıl öncekiler açısından tam tersi izleyen yılın ocak ayı avantajlı idi.

Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp