Top
Ege Cansen

Ege Cansen

cansen@sozcum.com

31/07/2020

Lübnan nasıl battı

Lübnan battı demek, Lübnan ekonomisi çok ciddi sıkıntıya girdi demektir. Yoksa bir ülke, pek tabii kayık gibi batıp suyun dibine gitmez. Zaten ahşap kayıklar da batınca suyun dibine gitmez. İçi su dolmuş tekne su üstünde ceset gibi yüzer durur. Ülkeler de böyledir. Hiçbir ülke ekonomik sebeplerle yok olmaz. Annemin değişiyle “Borçlu ölmez, rengi solar”. Lübnan çok güzel bir ülkedir. Akdeniz'e paralel 170 km boyunda üstü karlarla kaplı sıra dağları vardır. Bu dağların tepesi denizden 3100 metre yüksektir. Bu sayede Lübnan muntazaman yağış alır ve su sıkıntısı çekmez. Lübnan halkının yarıya yakını İsa'dan beri Hıristiyan'dır. Fransa ile sıkı ilişkileri vardır. Bu kesimde herkes Fransızca konuşur. Belki de bu sebeple başşehir Beyrut bir zamanlar Ortadoğu'nun Paris'i diye anılırdı. Yahudilerin Filistin'i işgal edip İsrail devletini kurması yüzünden, yurtlarından ayrılmak zorunda kalan Filistinlilerin önemli bir kısmı Lübnan'a gelmiş ve kamplarda yaşamaya başlamıştır. Filistin devleti kurulamadığı için bu göçmenler ülkelerine geri dönememiş ve Lübnan'ın istikrarsızlaşıp iç savaş çıkmasına sebep olmuştur.

LÜBNAN DİYASPORASI/YURTDIŞINDA YAŞAYAN LÜBNANLILAR

Lübnanlılar özellikle Hıristiyan olanları, kendini beğenmiş orta ve yüksek burjuvadır. Bunlar 19. yüzyıl sonundan itibaren dünyanın her ülkesinde bilhassa Latin Amerika'da yerleşmiş ve zengin olmuşlardır. Anavatanlarıyla ilgilerini kesmemişlerdir. Hepsinin hayalinde Beyrut'ta güzel bir ev sahibi olmak vardır. Bunun için ülkelerine çok para akıtmışlardır. Bir bakıma Lübnan'ın zenginliğinin kaynağı emlak satın almak veya akrabalarına yardım için para yollayan bu diasporadır. Lübnan, taşıma dövizle yaşayan ama fiskal (maliye) açısından tedbiri elden bırakmayan bir ülkeydi. Ekonomisinin bir ayağı da Suriye'ye dayalıydı. Zaten bunların hepsi, yüz yıl öncesine kadar Osmanlı'nın Şam vilayeti içindeydi.  1975'te başlayıp 1990'a kadar devam eden “Lübnan İç Savaşı” ülkenin tüm dengelerini bozdu. Savaştan sonra idare, popülist siyasilerin eline geçtikçe “bütçe açıkları” büyüdü. Bunda Suriye'de 2011 yılında başlayan ve halen devam eden ve Lübnanlıları doğrudan etkileyen Suriye iç savaşının da büyük payı vardır.

LÜBNAN'DA HİPER ENFLASYON

Bir ülke ekonomisinin “battı” diye ilan edilmesi için ulusal parasının hızla ve büyük oranda değer kaybetmesi ve bunu da yüksek enflasyonun izlemesi gerekir. Lübnan'da bunların ikisi de olmuştur. Lübnan'ın yasal para birimi olan Lübnan Pound'u (LPB) resmen “1511 LPB= ABD Doları”dır. Ama artık Lübnan'da “döviz serbest borsası” (karaborsası diye okuyun) oluşmuştur. Amerikan doları 4000 LPB'den işlem görmektedir. Profesör Steve Hanke'nin yöntemiyle ölçülünce aylık enflasyon % 52'yi geçmiştir. Bu hiper-enflasyondur. Bu yüzden Lübnan battı demek yanlış değildir.

Son söz: Sebebini bilen sonucu değiştirebilir.

Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp

Yazarın Diğer Yazıları