Top
Ege Cansen

Ege Cansen

cansen@sozcum.com

22/01/2015

Dolar değerlenirken petrolü ucuz alabilmek

Haziran 2014'de varili 105 dolar olan ham petrolün fiyatı şimdi 50 dolar dolayındadır. Petrol fiyatlarının 6 ay içinde yarıya düşmesi, iktisadın sevdiği “arz ile talebi“ eşitleyen “piyasa fiyatı”nın oluşması değildir. Değildir; çünkü dünya ekonomisi yavaş da olsa büyüyor. Petrol talebi de günlük 90 milyon varil düzeyini koruyor. Amerika'da “kaya çatlatma ve yatay delme” teknolojisi sayesinde arz, günlük 4 milyon varil artmış. Ama bu son 6 ayda olmadı. Kaldı ki yüzde 5'lik bir arz artışı, yüzde 50'lik fiyat düşüşüne sebep olamaz. Kaldı ki; petrolde OPEC adında bir kartel var. Kartel “üreticilerin fiyat düşmesini engellemek” için oluşturduğu bir sendikadır. Kapitalist ahlak, “kartelleşme” piyasa fiyatının oluşmasını engellediği için kötüdür der. Ama OPEC (Petrol İhracatçısı Ülkeler Örgütü) bir realitedir. OPEC üyeleri üretimlerini yüzde 5 düşürüp, fiyatı 80 dolarda tutsalardı, hem milli servetlerini daha az tüketmiş olur, hem de bu kadar yüksek gelir kaybına uğramazlardı. Günde 30 milyon varil petrol üreten Arap ülkeleri hükümdarları, Amerika'nın sözünden siyasi ve askeri sebeplerle çıkamaz. Amerika Putin'i dize getirinceye kadar petrol fiyatları düşük kalacak. Anlaşma olursa, artış başlar.

TÜRKİYE'NİN 2014 PETROL FATURASI

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun 2014 Ekim ayı raporuna göre 2014'ün ilk 10 ayında, ülkemize 25 milyon ton ham veya işlenmiş petrol ithal edilmiş. Aynı dönemde 3.6 milyon ton petrol ürünü ihraç edilmiş. Bu sayılar yıllığa dönüştürülse kabaca 27 milyon ton veya 189 milyon varil net “resmi” ham veya işlenmiş petrol ithalatı var demektir. BP Türkiye Genel Müdürü Thomsen'in tahminine göre iç piyasada satılan mazotun en az yüzde 3'ü kaçak ithalat. Öyleyse 121 milyon varillik resmi mazot arzının üstüne 4 milyon varil kaçak mal eklemek gerek. Böylece yıllık petrol ithalatı kabaca 200 milyon varil eder. Varili vasati 90 dolardan fatura 18 milyar dolar olur.

ENERJİNİN GELECEĞİ PETROLDE DEĞİL

The Economist dergisinin son sayısının kapak konusu petrol. Dergiye göre 2020'ye kadar varil fiyatı 90 dolara çıkacak ama ufukta petrol kıtlığı değil, bolluğu varmış. Çünkü enerji tasarrufu için yapılan yatırımlar birkaç ay içinde kendini öder hale gelmiş. Daha da önemlisi, güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine çeviren “foto-voltaik hücre” fiyatları çok hızla düşmüş. Yani insanlık, daha az ve daha temiz enerji ile daha rahat yaşabilecek ve bunu daha ucuza mal edebilecekmiş.

Son söz: Geleceğin sorunlarını, geleceğin çareleri çözer

Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp

Yazarın Diğer Yazıları