Top
Yavuz Donat

Yavuz Donat

ydonat@sabah.com.tr

21/01/2020

Gündem

Çorabın eskime hızı, ayakkabının eskime hızından fazla. Ya 'Gündemin' eskime hızı? Gündem eskitmede 'Dünya rekoru' Türkiye'de. Bize 'Gündem dayanmıyor.' Hatırlayalım... On gün önce 'En ateşli gündem' neydi? 'Evlilik yaşının yükselmesi... Gençlerin evde kalması... Evlenmeyenlerin sayısının artması' değil miydi? Sonra... Ne oldu? 'Başka gündemlerimiz' geldi. 'Evlilik gündemi' eskidi... Unutuldu. Gündemleri... Bozuk para gibi harcıyoruz.

***

Erdoğan... 'Ağzıyla kuş tutsa...' Cumhurbaşkanı Erdoğan 'Ne söylese, ne yapsa' beğenen de olacak, karşı çıkan da. Erdoğan... Ağzıyla kuş tutsa... Kimi 'Alkışlayacak.' Kimi de... 'Neden iki değil de bir kuş?... Niçin ağzıyla kanarya değil de serçe tuttu' diye soracak. 'Evlilik... Evlenme yaşı' konusunda da böyle olmadı mı? Kimi... 'Erdoğan doğru söylüyor' dedi. Kimi... 'Erdoğan bu işe neden karışıyor' diye öfkelendi. Sahi... Geçmişte... 'Evlilik... Evlenme yaşı' hiç ülke gündemine geldi mi? Hemen söyleyelim... 'Evet.'

***

Evlenme Günü Birinci Dünya Savaşı... 1914- 1918... Kaybımız büyük... '400 bin şehit.' Padişah (Vahdettin) bir 'İrade' yayınladı. İrade... 'Evlenmenin teşvik edilmesi' üzerine. İrade... Madde 1: Mayıs ayının ilk günü 'Evlenme Günü'dür.'

***

'İrade' Padişah fermanı bu... Boru değil... 'İrade.' 'Evlenme Günü'nde' düğün sahibi masraf etmeyecek. Davetli... Düğüne 'Hediye getirmeyecek.' Nikâhta... 'Mülkiye memuru' bulunacak... En çok evlenme olan yerde 'Vali, mutlaka olacak.' 1 Mayıs'ta evlenen çiftin çocuğu erkek olursa... Şehzadenin ismi konacak... 'Ertuğrul.' Kız çocuk doğarsa... Padişahın kızının adını alacak... 'Ulviye.' Her ilde... İlk doğacak çocuğa, vali tarafından 'Altın bilezik' takılacak... 'Padişahın hediyesi.'

***

Madde 8... 'Askerlik' Erzurum Milletvekili Mehmet Salih Efendi'nin kanun teklifi... Madde 8. Eğer... 25 yaşına gelmeden... Delikanlı evlenirse... Askerlik süresi yarı yarıya düşecek... 'Bir buçuk yıl.' Ama... Evlenmeden askere giderse... 'Üç yıl.' Meraklısına not: Bu kanun teklifi Meclis'te kabul edilmedi.

***

'Zorunlu evlenme' Mustafa Kemal Paşa, Samsun'a çıktı. Sonra... Erzurum ve Sivas Kongreleri. 23 Nisan 1920... Meclis açıldı. Kurtuluş Savaşı devam ediyordu... Şehitler... Gaziler. Tarih 17 Şubat 1921. Erzurum Milletvekili Mehmet Salih Efendi, Meclis'e bir kanun teklifi verdi: -Nüfusumuz azalıyor... Nüfusun çoğalması için evlenme zorunlu olmalıdır.

***

Komisyon kararı Erzurum Milletvekili Mehmet Salih Efendi'nin önergesi... 'Komisyona' havale edildi. Komisyonun kararı: 'Nüfusun çoğalması ve sağlığın korunması yönünden önerge yararlıdır ve görüşülmeye değer.'

***

Ayrıntı Meclis'te... Önerge üzerine konuşulanlar... Uzun (Birinci Dönem Meclis Tutanakları... C-8... S-301... S-358-361). 'Özetleyecek' olursak: Her erkek 'Pederlik', her kadın 'Validelik' ile mükelleftir. 25 yaşında... 'Evlenilmelidir.' Evlenen erkek fakirse... 'Ziraat Bankası ikramiye vermelidir.' Delikanlı evlendi... Ama işsiz... Kendisine iş kuracak... 'Faizsiz kredi... 50-100 lira arasında.' 25 yaşında evlenenin 3 çocuğu olursa 2'si... 5 çocuğu olursa 3'ü... 'Yatılı okulda parasız okur (Leyli meccani)'. Eğer... Kadın 4 veya daha fazla 'Erkek çocuk' doğurursa... Devletten '3 bin kuruş ikramiye.'

***

Bu topa neden girdik? Günlerce... 'Tarihçilerin' konuşmalarını, yazmalarını bekledik. Bir de... Her akşam, her konuda TV'lerde konuşan 'Uzmanların' neler söyleyeceklerini merak ettik. Tarihçiler 'Susunca.' 'Uzmanlar' konuşmayınca. 'Kara kaplı kitabı... Osmanlı'nın fermanını... Meclis'teki evlilik kanun teklifini... Tutanakları' karıştırmak bize düştü.

***

Ahmet Hakan ile Melih Altınok Medya mahallesinin 'Müzmin bekârlarından' Ahmet Hakan 'Konuya' kıyısından, kenarından girdi. 'Teğet' geçti. 'Çekincesini' söyledi: -Müzmin bekârlar annelerinin evlilik konusunu açmasından nasıl çekiniyorlarsa, Erdoğan'ın konuyu evliliğe getirmesinden de öyle çekinirler. Melih Altınok'a gelince... 1. Erdoğan'ın sözünü 'Üstüne' alındı. 2. 'Direnme hakkını' kullandı. 3. Sordu... 'Herkes evlenmek zorunda mı?' 4. Bitmedi... 'Biz neden evde kalıyoruz' diye yazdı. Anlaşıldı... Erdoğan da konuşsa... Ferman da yayınlansa... Olay Meclis'e de taşınsa... Medyanın bu iki müzmin bekârı konu evliliğe gelince... 'Topu taca atıyorlar.'
Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp