65 milyar doların üzerindeki net geliri ve yaklaşık 285 bin çalışanı ile dünyanın en büyük yiyecek içecek şirketlerinden biri olan PepsiCo'nun Baş Tasarımcısı Mauro Porcini ile New York'taki şirketin Design Center'ında bir araya gelme şansı yakaladım. Türkiye'den ABD'ye ihraç ettiğimiz insan kaynağı içinde Ümran Beba gibi çok değerli bir isim var. Beba şirketin merkezine Yetenek Yönetimi, Çeşitlilik ve Dahil Etme Kıdemli Başkan Yardımcılığı gibi çok üst düzey bir atamayla geçen yıl transfer olmuştu. Ümran Beba, bir taraftan kadınların refahı ve ekonomiye katılımı için oluşturulan 100 milyar dolarlık projeyi yürütüyor, bir taraftan da yeni CEO Ramon Laguarta önderliğinde PepsiCo'yu 2020'ye hazırlıyor. Daha az su tüketen, içilebilir suyla daha çok insanı buluşturmak için projeler yapan, kullandığı plastiği 2025 yılına kadar çok ciddi azaltma sözü veren, sodyum, şeker ve doymuş yağları ürettiği içecek ve yiyeceklerden şimdiden azaltan PepsiCo ciddi bir dönüşüm içinde. Şirket tasarım konusunda da en büyük adımı, 2012'de Post-it ve Scotch-Brite gibi ürünlerin yaratcısı 3M şirketinden İtalyan tasarımcı Mauro Porcini'yi transfer ederek yapmıştı. Aslında bir yiyecek içeçek şirketinde tasarım hiç bugün olduğu kadar önemli olmamıştı. Ancak bugün konuştuğumuz tasarım sadece ambalaj değil, odağına başta insanı, ihtiyaçlarını ve çevreyi koyan bambaşka bir anlayış. Mauro Porcini de şirkete öyle bir giriş yapmış ki 6 yıl içinde Porcini ve ekibi 800 tasarım ve yenilikçilik ödülü kazanmanın yanı sıra bireysel olarak da ABD'nin en etkili tasarımcısı gibi pek çok önemli ödülün daha sahibi oluvermiş. Porcini, 'Öyle bir döneme girdik ki artık eline aldığın herhangi bir şey senin hakkında önemli şeyler söylüyor ve sen de bir ürünü sadece ihtiyacın olduğu için değil, onu satın alarak mesela kadınlara, mesela genç sanatçılara, mesela azınlıklara destek olmak istiyorsun. Biz tasarım yaparken artık sadece ambalajı düşünmeyi çoktan bıraktık' diyor. PepsiCo'nun ABD'de çıkardığı ve LifeWtr adını verdiği şişe su, işte bunun en güzel örneği. Porcini'nin ekibi her üç ayda bir konseptiğini değiştirdiği projeyle, geri dönüşümlü plastikten üretilen su şişelerinde şu sıralar genç sanatçıların tasarımlarına yer veriyor. Porcini, 'Tasarım eskiden bazı sektörler için kritik önemde değildi. Yiyecek içecek sektörü de bu sektörlerden biriydi. Ürünün kaliteli olması yeterliydi. Televizyonun yanı sıra işin içine sosyal medya girdi. Şirketler yenilik yapmak zorunda. İnsanı ön planda tutan, onun isteklerini, ihtiyaçlarını düşünen tasarım tüm piyasayı değiştiriyor' diyor. Haliyle tasarımcılar da değişmek zorunda. 'Bu artık bir tek adam şovu olmaktan çıktı' diyor Porcini ve 'Bizim tasarladığımız su şişesi bir sanat eserine dönüştü. Suyu sadece ihtiyacı olduğu için değil duygusal değeri için satın alan tüketiciler çoğalıyor. Tasarımda uç noktaları bu projeyle zorlayabiliyoruz. Mesela sanat dünyası erkeklerin elinde. Müzelerdeki sanat eserlerinin çoğu erkek sanatçılara ait ya da herkes Donatella Versace'den söz ediyor ama kimse tekstil tasarımcılarını tanımıyor. Biz yaptığımız tasarımla toplumsal farkındalık yaratmaya çalışıyoruz. Artık tasarımcıların uyanması gerekiyor. Bu işin ambalajın çok ötesine geçtiğini anlamamız gerekiyor' diye devam ediyor. Özetle Mauro Porcini herkesin büyük resmi görmesini istiyor. Görünen o ki şirketlerdeki dönüşümü tasarım anlayışları belirleyecek ve 2020'den itibaren bambaşka bir bakış açısından söz edeceğiz.