Pandemi birçok sektörde köklü değişimlere neden oldu. Bunlardan biri de turizm. Tatil deyince aklımıza kum güneş, büyük oteller geliyor. Oysa başka türlü bir tatil de mümkün! Hem bir coğrafyayı keşfetmek hem de konfordan ödün vermemek mesela... Karavan turizmi, bu beklentilerin tümünü karşılıyor. Hatta pandemiyle gelen “izole olmak”, “kendi hijyen alanını yaratmak” kaygısında olanların yönelmesiyle yıldızı da yükseliyor. Avrupa mesela karavan turizminden yılda 50 milyar doları aşkın gelir sağlıyor. Sektörde binlerce kişi çalışıyor. Peki Türkiye, karavan turizminde fırsat yaratabilir mi? Yeni bir turist kitlesini bu yolla çekebilir mi? Amerikan filmlerinden aşina olduğumuz karavan konsepti bizde de yaygınlaşır mı?

Otokoç Otomotiv Kiralama bünyesinde faaliyet gösteren Avis, karavan kiralama hizmeti başlattı. Sloganı, ‘Yollar eviniz’. Doğa ile iç içe dört mevsim tatil yapmak isteyenlerin ihtiyaçlarına yönelik geliştirilmiş konforlu karavanları var.

Hal böyle olunca sorularımı Otokoç Otomotiv Genel Müdürü İnan Ekici’ye yönelttim.

İnovasyon projesi

Karavan kiralama hizmeti başlattınız...

Geçen yıl inovasyon projesi olarak başlattık. Karavan, Avrupa’da çok büyük bir pazar. İspanya, Almanya, İtalya, Portekiz gibi ülkelerde ciddi anlamda karavan turizmi yapılır. Oralarda güvenli park alanları başta olmak üzere, altyapı da buna uygun. Amerika’da zaten çok büyük bir karavan turizmi ekonomisi var. İngiltere’de teknede yaşayan bir kesim var biliyorsunuz. Dünyada böyle karavanda yaşayan bir kesim de var. Tüm tatilini karavanla yapan insanlar var. Asla otelde kalmazlar. Gittikleri ülkelerde de karavan kiralar, tüm ülkeyi onunla dolaşırlar. Maalesef Türkiye’de böyle bir altyapı yok. Karavan kiralamayı çok gönülden yapıyoruz. Turizmin ayrılmaz bir parçası olarak görüyoruz. Kültür ve doğa turizmine katkı sunmaktan memnunuz.

Mekânla sınırlı kalmadan özgürce tatil yapmak isteyen tatilcilere, üst düzey hijyen ve güvenli ortam ile otel konforundaki hizmeti beraberinde sunuyoruz. Kamp yapmayı, doğayla buluşmayı tercih edenlerin tüm ihtiyaçlarını karşılayan Avis Caravan’ın filosundaki motokaravan ve çekme karavanlar her kullanımdan sonra dezenfekte edilerek bir sonraki Avis Caravan müşterisi için hazır hale getiriliyor.

Karavanda neler var?

Dört adet yatak, duş, buzdolabı, televizyon, masa, tuvalet, lavabo, mutfak dolapları gibi temel ihtiyaçlara yönelik üniteler. Yanı sıra kamp için gerekli olan birçok malzemeyi de müşterilerimize sağlıyoruz. Doğaseverler diledikleri takdirde, bisiklet, karavana monte edilebilen bisiklet taşıma aparatı, mutfakta gerekli olan temel gereçler, kamping için gerekli olabilecek masa ve sandalyelerden oluşan kamp seti, çadır ve şişme yatak gibi diğer ekipmanları da hizmet süresi boyunca bizden temin edebiliyor.

Çeşitlilik imkânı

Tüketici kiraladığı araçla en çok hangi bölgelere gidiyor?

Riva ve Şile... Ancak hafta sonu gezileri yanı sıra uzun tatillerde de karavan kullanımı talebinin arttığını gözlemliyoruz. Otele gidemeyen veya gitmek istemeyen bir kitle var. Bu insanların tatil ihtiyacı karşılanırken, Türkiye de turizmini çeşitlendirme imkânı yakalayabilir.

Her gün batımını farklı bir manzaradan izlemek, farklı koylardan denize girmek, ören yeri tabelalarını ıskalamamak... Bu tatilin bileti karavan turizminde. Üstelik pandemiyle önemi anlaşılan hijyen ve izolasyona da imkân sağlıyor

3 gün 2700 lira

Kaç kişi konaklayabiliyor, kiralama ücreti nedir?

Üç günlük kiralama ücreti 2.700 TL. Karavanda dört kişi rahatlıkla kalabiliyor.

Vergi ve muayene

Türkiye doğasıyla benzersiz bir ülke, karavan turizmi neden gelişmiyor?

Pandemi dönemi sonrası hijyen ve ekonomik bir alternatif oluşturması nedeniyle bu turizme ilgi arttı. Ancak karavana sahip olma maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle kullanım ve hizmet sektöründe sınırlı gelişim var. Karavanların trafik sigorta ve kasko maliyetleri aynı statüdeki araçlara göre iki, üç kat daha yüksek. Yeterince karavan parkı ve altyapı da yok. Türkiye’de, yüksek vergiler nedeniyle yeni araçlar yerine eski ticari araçlar karavana dönüştürülüyor.

Sıfır araç ile karavan sahibi olmak istendiğinde yüzde 160 ÖTV oluşuyor. Normal şartlarda panelvan, 2000 cm3 üzerinde N1 sınıf olan araç, M1 sınıf binek otomobil sınıfına geçiyor. Buna bağlı olarak ÖTV matrahı yüzde 4’ten yüzde 160’a çıkıyor. Eş zamanlı bu sınıf değişikliği sebebiyle karavanlar özel amaçlı taşıt (çekme gibi) kapsamında değerlendirildiği içinde trafik sigortası ve kasko fiyatları oldukça yüksek çıkıyor. Bununla beraber, her yıl muayene zorunluluğu da devam ediyor. Bunlar aynı zamanda karavan turizminin önündeki en büyük engel.

Otokoç Otomotiv Genel Müdürü İnan Ekici

Elektriklide geriden geliyoruz

Siz geniş bir yelpazede araç kiralıyorsunuz. Elektrikli otomobile ilgi ne düzeyde?

Avis Green markası ile elektrikli araç kiralama hizmeti sunuyoruz. Bu segmente BMW İ3’ü kiralıyoruz. Trend yükseliyordu. Ancak pandemi orayı da etkiledi. Pil teknolojisinin pahalı olması nedeniyle, elektrikli aracın fiyatı, konvansiyonel araca göre çok yüksek. Fiyat, konvansiyonel aracı yaklaşmadan yaygınlaşması zor. Büyük bir çoğunluğunu hibrit araçların oluşturduğu hibrit ve elektrikli araçların payı yüzde 1.5 seviyelerinde, bu payın 2025’te yüzde 10-15’ler seviyesine çıkması bekleniyor.

Birçok Avrupa ülkesinde, çevre normlarının yakalanabilmesi için içten yanmalı motorlara yönelik ciddi yasal engellemeler kademeli olarak devreye girdi. Norveç, Danimarka gibi ülkelerde, yasaklamaların etkisiyle kullanım yaygınlaştı. Bu ülkelerde oran yüzde 20’lerde.

Sosyal mesafeli röportajlar başladı

Pandemiden sonra yüz yüze yaptığım ilk görüşme oldu. Zoom ile bir yere kadar. Sosyal mesafeye dikkat ettik, maskelerimizi taktık. Röportaj sonrasında Otokoç’un kiraladığı araçlardan BMW İ3 ile kısa bir tur dahi attık. Araç dış görünüş olarak kompakt ve sevimli. Son derece sessiz ve kullanım olarak oldukça konforluydu. Multimedya ve iç dizayn olarak modern çizgiler mevcuttu. 0-100 km hızlanması çok seriydi. Bir şarjla 240 km yol yapılabiliyor. Araç kompakt olduğu için park konusunda da sıkıntı yaratmıyor. Çevreci oto, KDV dâhil günlük 450-400 TL’ye kiralanıyor.

Yeni bir ihracat alanı olabilir

Bir aracı karavana dönüştürmek de ayrı bir iş kolu...

Tabii ancak yüksek vergi nedeniyle 5 yaş üstündeki ticari araçlar karavana dönüştürülüyor. Öyle olunca çok yaşlı bir araç parkı ortaya çıkıyor. Avrupa’dan gelecek turiste ancak yeni ve konforlu karavanlar ile hizmet verebilirsiniz. Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Ersoy’a gidip konuyu anlattık. Vergi başta olmak üzere sektörün önündeki engelleri kaldırabilirsek, Türkiye’ye hiç gelmemiş bir kitleyi çekebiliriz. Pandemi sonrasında bu segmentin öneminin anlaşıldığını da görüyoruz. Liderlik etmekten mutluyuz, arkamızdan başka kurumların ilgisinin başladığını da görüyoruz. Karavan konusu sadece turizm anlamında değil ihracat noktasında da yepyeni bir segment yaratabilir. Avrupa’da işçilik çok yüksek. Üst donanımda, Türkler çok başarılı, itfaiye, sağlık araçları, belediye hizmet araçları gibi üretimler gerçekleştiriyoruz. İşçiliğimiz çok iyi, ucuza mal edebiliyoruz. Turizmi artırırken böyle bir üretici ekosistemi de yaratabiliriz. Bursa’daki üst yapıcılar karavanı üretip Avrupa’ya ihraç edebilir. Pazarı büyütürsek ihracatı da başlar. Karavan üretiminde uzmanlaşmış, yeni sanayiciler ortaya çıkar.