BANKALARARASI Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Dr. Soner Canko, geçtiğimiz günlerde verdiği bir demeçte kredi kartının borçlanma aracı değil ödeme aracı olduğunu belirterek şunları söyledi: “Kredi kartı limitleriniz taşa yazılı değil. Değiştirin, düşürün. Ben düşürüyorum. Mesela çocukların okul ödemelerinin olduğu zamanlarda kart limitlerimi arttırıyorum, sonra limitimi düşürüyorum. Limit size tanınmış kişiliğinize verilmiş bir hak. Ama harcamak demek değil. Sonuçta bankacılık sektörü Türkiye’de herkesin kredi kartı sahibi olmasını herkesin 100 binlerce TL limitleri olmasını ve herkesin gırtlağına kadar borçlanmasını istemez.”

Soner Canko’nun haklı uyarılarını dikkate almakta fayda var. Ancak ben size ‘bazı’ bankaların kart borcumuzu erken kapatmak istediğimizde buna izin vermediklerini söylesem ne dersiniz?

En son bir okurumun başına ne gelmiş, aynen aktarıyorum: “Geçtiğimiz günlerde dışarıda bir yemek yedik. Gecenin sonunda restorana kredi kartımla ödeme yapmak istedim. Limitim olmadığını söylediler. Bankamın çağrı merkezini aradım. Ödenmemiş borcum yoktu, detaylarını sordum. Limitimin taksitli alışverişlerim nedeniyle dolduğunu öğrendim. Ben de kendilerine hemen kartıma para yatıracağımı belirterek tüm taksitli borçlarımı erken kapatmak istediğimi söyledim. Aldığım cevapla şoke oldum. Ben para yatırsam bile taksitlerimi erken kapatamazlarmış. Bu yüzden kart limitim de tekrar açılmazmış. Borcumu erken kapatma hakkımın olmaması garip ve haksız bir uygulama.”

‘MANUEL YAPAMAYIZ’

Aynı bankanın müşteri hizmetlerini ben de aynı taleple aradım. Verilen bilgi şöyle:

“Kredi kartınızın taksitlerini önceden ödemek için tüm borçlarınızı ödemek ve kartınızı sıfırlamak zorundasınız. Bunun için talimat almamız gerekiyor. İleriye yönelik taksitler için toplu ödeme yaparsanız sadece kredi kartınıza para yüklemiş olursunuz. Bu borç firmalardan yapıldığı için ‘manuel’ işlem yapamayız. Taksitleriniz ekstrede görünmeye devam eder.” İyi de okurum niye kartını sıfırlasın. Kartı sıfırlayınca yapılabilen tahsilat, vatandaş müşteri hizmetlerini arayıp taksitlerini ödemek istediğinde niye yapılamaz?

HER ŞEYE VAR KARTA YOK!

Senetlerinizi istediğiniz takdirde erken ödeyebiliyorsunuz, vadeli aldığınız kredilerin taksitlerini erken yatırıp kapatabiliyorsunuz ama söz konusu kart taksiti olunca bunu yapamıyorsunuz. Tahsilat sorunu olan yani ilgili dönemde borcu ödenmeyen problemli kart olsa anlarım. Kart borcunu sürekli zamanında ödeyen vatandaşa niye bu muamele?
Yetkililerden sürekli, “Kart borcunuza dikkat edin, limitlerinizi aman aşmayın” uyarısı gelirken, taksitlerini erken kapatmak isteyen bir vatandaşın bunu başaramamasını gerçekten anlayamıyorum. Bu bankaların keyfiyetinden kaynaklanıyorsa ayrı bir dert yasal mevzuat eksikliğinden kaynaklanıyorsa ayrı... Her iki koşulda da acilen bir şeyler yapılmalı. Borcunu erken ödemek isteyen vatandaşa bazı bankaların “Hayır” demesi tek kelimeyle haksızlık!

KART LİMİTİNE TAKSİT DARBESİ

ÖRNEĞİN 30 bin lira limitli bir kartınız var. 10 bin liralık bir harcama yaptınız. Bu harcamayı da 5 ay ödemek üzere kartınızla taksitlendirdiniz. Kart limitiniz hemen 20 bin liraya düşüyor. Daha sonrasında elinize para geçti ve bu 10 bin liralık borcu ödemek istiyorsunuz. Mümkün değil. Kartınıza taksitlendirdiğiniz 10 bin lira dahil tüm borcunuzu yatırsanız bile eğer kart sıfırlama işlemi yapmazsanız bankanız önümüzdeki döneme ait taksitlerinizi tahsil etmiyor. Vadesi gelmemiş taksitlerin tümü niye kart limitini yer bunu da anlamıyorum. O ayın taksit bedelinin ilgili ayda devreye girmesi gerekmez mi? Ya da taksitlerle ilgili ayrı bir limit düzenlemesi niye yapılmaz?

ALIŞVERİŞİN % 20’Sİ TAKSİTLE

TAKSİTLİ ödemeler, toplam kartlı ödemelerin yüzde 21’ini oluşturuyor. Yani her 5 TL’lik kartlı ödemenin 1 TL’sini taksitli. BKM) Genel Müdürü Dr. Soner Canko’nun açıkladığı verilere göre, Türkiye’de ortalama taksit sayısı 5.5 olurken ortalama taksit adedi en yüksek sektörler 9 taksit adediyle bireysel emeklilik,
7 taksit adediyle mobilya ve eğitim/kırtasiye, 6 taksit adediyle telekomünikasyon ve seyahat acenteleri olarak ön plana çıkıyor. Ağustosta kredi kartı taksitlerine ilişkin düzenleme değişikliği ile bazı sektörlerde taksit sınırı düşürüldü. Bu düzenlemenin bir sonucu olarak sene başında Türkiye’de ortalama 5.7 olan taksit sayısı kasım ayında 5’e geriledi. Özetle Türkiye’deki alışverişin yüzde 20’si taksitle yapılırken taksitini erken kapatmak isteyen vatandaşın sesine kulak vermek gerekir?

ORTALAMA KART SAYISI 2.2

BKM verilerine göre, Türkiye’de kasım sonu itibarıyla 66 milyon kredi kartı ve 144 milyon banka kartı olmak üzere toplam 210 milyon adet kart bulunuyor. Bireysel kredi kartı sahibi kişi sayısı ise son açıklanan verilere göre 25.5 milyon seviyesinde. Cüzdanlarda ortalama 2.2 adet kredi kartı var. Son 4 yılda kredi kartları üzerinden finansal sisteme 6 milyon yeni kişi dahil olmuş. Ülkemizde 80 milyon insan yaşıyor ve 25 milyonu kredi kartı kullanıyor. Yani geriye kalan 55 milyonda hâlâ kredi kartı yok. Kredi kartı kullanan vatandaşların sayısının artmasını istiyorsak haksız uygulamaları acilen giderilmesi şart!

KURYE NUMARASINA DİKKAT!

DOLANDIRICILIK yöntemleri bitmek tükenmek bilmiyor. Bir okurumun başına gelen son olay gerçekten ‘yok artık’ dedirtecek cinsten. Olay şöyle gelişiyor. Okurumun cep telefonunu bilmediği bir numara arıyor. Okurum açıyor. Karşıdaki ses kurye olduğunu kendisine bir paket getirdiğini ancak adresinde bulamadığını paketi kime bırakabileceğini soruyor. Okurum tam, “Ben evdeyim ama paketi kapı görevlisine de...” derken telefon kapanıyor. Tekrar aranmayınca bu kez okurum kendisini arayan numarayı arıyor. Bu kez devreye bir bant kaydı giriyor. Kayıttaki ses, “Kuryelerimiz bu numaradan aranamamaktadır. Sorun yaşıyorsanız lütfen 0800..... nolu telefonu arayın diyor. Okurum da kendisine verilen 0800....’lü telefonu arıyor. Bu kez yeni bir bant kaydı karşısına çıkıyor. Telefonda dakikalarca bekletiliyor. Neden sonra farkediyor ki aradığı telefonun 7 saniyesi 25 TL! Yani 1 dakikası yaklaşık 215 lira. Olmayan paketin peşinde dakikalarca telefonda bekletilen okuruma bu işin faturası ise yaklaşık 1200 TL. Şikayetler ise boşuna. Dolandırıcıların izini bulmak ne mümkün. Yaygınlaştığı anlaşılan bu yönteme karşı, aman dikkat!