Bu bilgi sadece beden ve ruh gençliği için değil, bellek sağlığı için de geçerlidir. Peki nasıl oluyor da egzersiz bu kadar etkili bir bellek desteği haline gelebiliyor? Nasıl oluyor da DHA’dan (omega3), B12 veya folattan (vitamin), resveratrol ya da antosiyanidinlerden (siyah üzüm/çekirdeği) ya da kurkumoid ve/veya turmeronlardan (zerdeçal) daha etkili bir antioksidan, iltihap önleyici, mükemmel bir bellek desteği haline gelebiliyor? Tavsiyem şudur: İyi yaşlanmak, yaşlılıkta ne kendine ne de başkalarına yük olmamak isteyen herkesin öncelikli işi her gün düzenli yürümek olmalıdır. Bizim “Ayakta kal hayatta kal!” mottosu ise özellikle 50 yaş sonrası için vazgeçilmez kuraldır.
YEDİĞİNİ AZALT, YAPTIĞINI ÇOĞALT
SAĞLIKLI yaşam uzmanlarının ortak görüşü şu: Yaş 50’yi geçince can boğazdan gelmiyor, gidiyor. Yaş ilerledikçe, lokmaların sayısını azaltıp adımların sayısını çoğaltmak gerekiyor. Orta yaş virajı dönülünce, “Yediklerini azalt, yaptıklarını çoğalt!” kuralı bir “kilo koruma tavsiyesi” olmaktan çıkıp, “bir iyi yaşlanma kuralı” haline geliyor. Peki ne oluyor da orta yaşlarda günlük kalori kazanımında yüzde 20’lik bir kısıtlama bile sağlığımızı bu kadar etkileyebiliyor? Ayrıntılar şunlar:
Gıda tüketimi azaldıkça beyin kökenli nötrofik faktörün (BDNF) üretimi artıyor. Bu artış sayesinde beyinde hücre kaybı azalırken, hücreler arası bağlantıların sayısı artıyor.
Daha az gıda yükü, daha az iltihaplanma (inflamasyon) yani daha yavaş doku tahribatı sağlıyor. Beden daha az yan/toksik ürün üretiyor. Daha az toksin yükü, daha güçlü detoks gücü anlamında geliyor. Neticede, bedenin antioksidan sistemleri daha güçlü kalıyor. Toksin temizleyici yapılar daha az yorulup daha çok yedekleniyor.
Gıda tüketim oranı azalıp beslenme aralıkları uzadıkça (iki öğün), hücrede otofaji denilen “kendi atıklarını yeme”, yani bir tür daha aktif doğal toksin temizleme faaliyeti devreye giriyor.
8 EGZERSİZİN MUCİZESİ
İLK 4
Beyin hücrelerinin yapısını güçlendiriyor. BDNF olarak bilinen bir çeşit “besleyici” maddenin üretimini arttırıp hücreleri gençleştiriyor.
Beyin hücreleri arasındaki haberleşmeyi sağlayan bağlantıların sayısını çoğaltıp, yapılarını güçlendiriyor. Neticede “öğrenilen”, “üretilen” veya “depolanan” bilgilerin paylaşımı hızlanıyor.
Beyinde iltihabi süreçleri baskılayarak “enflamasyon” nedeniyle oluşabilecek yapısal bozuşmaları yavaşlatıyor. İltihabi süreçleri tetikleyebilen genleri susturup dokusal bozuşmayı geciktiriyor.
Kan şekerini dengeleyerek beyinde “şekerlenme”ye, yani “glikasyon”a bağlı yapısal çürümelerin minimuma inmesini sağlıyor.
İKİNCİ 4
Beynin doğal temizleme, yani “detoks” sistemi sayılan “glenfatik sistem” de düzenli egzersiz yapanlarda daha güçlü ve etkili işliyor.
Uykuyu destekleyerek “bellek ütüsü” haline gelmesini teşvik ediyor.
Stresi azaltarak “bellek törpüsü” haline gelmesini engelliyor.
Beynin “öğrenme, üretme ve kaydetme” fonksiyonları ayakta ve hareket halindeyken daha güçlü çalışıyor.
