Türkiye’de eğitim alanında genel olarak politika üreten ve istatistik tutan, araştırmalar yapan sivil toplum kuruluşu çok az. Eğitim Reformu Girişimi bu konuda zaman zaman çalışmalar yapıyor. Buna bir yenisi eklendi.

Talim Terbiye Kurulu eski Başkanı Prof. Dr. Ziya Selçuk yönetimindeki TEDMEM. TED Üniversitesi’nin bir kuruluşu. Bugüne kadar birkaç farklı yayın hazırladı. Son çalışmasını da İstanbul’da tanıttı. Uzun uğraşlar sonucunda Türkiye’nin ilk kez Eğitim Atlası hazırlandı. Eğitimle ilgili tüm istatistikler, çalışmalar bu atlasın içinde. Araştırma yapanlar için müthiş bir kaynak.

Ancak hazırlanması çok da kolay olmamış. Bakanlık her ne kadar bugüne kadar açıklamadığı bazı verileri paylaşmışsa da bazılarında eli sıkı davranmış. Bunun kuşkusuz en büyük nedeni verilerle açığa çıkabilecek yanlış uygulamaların eleştirileceğine yönelik kaygının olması. Prof. Ziya Selçuk, “Türkiye’de şeffaflık konusunda sıkıntı var. Sağlıklı veri elde edilmiyor” diyor.

Örneğin okul sayıları konusunda hala bir netlik yok. Atlasta Milli Eğitim Bakanlığı verilerinin yanı sıra yükseköğretimle ilgili istatistikler de yer alıyor. PISA (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı), TIMSS (Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması) ve OECD Education at a Glance (Bir Bakışta Eğitim) gibi kaynaklarda öne çıkan bilgiler de Türkiye Eğitim Atlası’nda bulunuyor. Son günlerde bu araştırmalardaki Türkiye’nin başarısızlığı konusunda da Prof. Dr. Ziya Selçuk, “253 okulda yapılan TIMSS sınavının ne olduğunu sadece 2 okul müdürü biliyor.

Bilmemesi de doğal. Çünkü ülkemizde bu sınavlar yeni yapılıyor. Diğer ülkelerde okul yöneticileri merkezlere giderek bilgi sahibi oluyor, ülkelerinde bu konuda uzmanlardan eğitim alıyor. Başarısızlığın en önemli nedenlerinden biri de bizim çocuklarımız uluslararası sınav metoduna alışkın değil. Çocuklar, karneye yansımadığı için ya da bir üst öğretim kurumuna yerleştirmede işe yaramadığı için bu sınavları ciddiye almıyor. Bu konuda farkındalık çalışması artmalı” diyor.

Öğretmen notları ile SBS puanları uyumlu

Prof. Dr. Ziya Selçuk’un toplantıda söylediği ilginç bir not da, çok tartışılan öğretmen notları. Selçuk, “Yıllardır öğretmen notlarına güvenilmediği için merkezi sınavlar yapılıyor. Oysa, bizim yaptığımız çalışmalar öğretmen notları ile Seviye Belirleme Sınavı (SBS) puanları arasında yüzde 80’e yakın uyum olduğunu gösteriyor” diyor.

Selçuk, bunun bilimsel olarak araştırılmasının da kolay olduğunu e-okuldaki notlarla, sınavlara giren çocukların puanlarının karşılaştırılması ile net sonuca ulaşılacağını, ancak kendileriyle bunun paylaşılmadığını aktarıyor.

Prof. Dr. Selçuk, üniversite sınavı ile hayat başarısı arasında bir bağlantının olmadığını düşünüyor. Bütün aileleri yakından ilgilendiren bir veri de yetersiz beslenme ile öğretim arasındaki ilişki. Buna göre 4’üncü sınıf düzeyinde temel beslenme eksikliği nedeniyle öğretimi aksayan öğrenci oranı Türkiye’de yüzde 74 iken, uluslararası ortalamada yüzde 29. Rusya Federasyonu’nda bu oran yüzde 17.

Son çarpıcı veri de ilginizi çekecek gibi. Sosyal, kültürel ve ekonomik olarak alt düzeydeki öğrenci oranı Türkiye’de yüzde 69 iken OECD ülkelerinde bu oran yüzde 15 civarında.