Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya dün Enflasyon Raporunu açıklarken, 2019 yılındaki enflasyon tahminlerini yüzde 15.2’den 14.6’ye, 2020 tahminlerini de yüzde 9.3’den 8.2’ye çektiklerini belirtti. Çetinkaya bununla birlikte, ana mesajlarını “enflasyonda ikna edici bir düşüş görülene kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği ve bu doğrultuda gerekirse ilave parasal sıkılaştırmalar yapılması” olarak belirtti. Çetinkaya’nın bu tavrı Merkez Bankası’nın “şahin” bir tutuma girdiği şeklinde algılanıp, hemen benimsendi.
Piyasalar geçen ay enflasyonda ciddi düşüş olmamasına rağmen faiz indirimi yapılabileceğinden korkmuş, yapılmayınca rahatlamıştı. Ancak seçimden önce siyasi otoritenin etkisinde kalarak, Mart ayındaki Para Politikası Kurulu toplantısında küçük de olsa indirim yapabileceği beklentisi içindeydi. Dünkü açıklama ile birlikte indirimin yapılmayacağına ilişkin kuvvetli mesaj verilmesi piyasaları sevindirdi.
Çünkü Merkez Bankası’nın sözünü ettiği “enflasyon belirgin bir düşüş”ün önümüzdeki aylarda görülebileceğini, piyasalar hiç tahmin etmiyor. Reuters’ın ocak enflasyonu için yaptığı ankette piyasaların yüzde 1’in üzerinde bir enflasyon ve 20.3’lük yılsonu enflasyonunun devam edeceği beklentisinde olduğu görülüyor. Piyasa bu nedenle, Merkez Bankası’nın açıklamasından sonra mart ayında indirimin kesin olarak yapılamayacağı sonucunu çıkardı.
Piyasaların sıkı para politikasının sürdürüleceği konusunda Merkez Bankası’na inandığı görülürken, yapılan enflasyon tahminlerindeki düşüşlere ise pek ihtimal vermiyor. Merkez Bankası’nın açıklamasında kurlardaki ve bazı malların vergi oranlarındaki düşüşün, petrol ve ithalat fiyatlarındaki düşüş ile çıktı açığındaki aşağı yönlü güncellemelerin tahminlerde indirime neden olduğu görülüyor. Piyasalar Merkez Bankası’nın bu tahminlerine katılıyor ancak gıda enflasyonu tahminine inanmıyor.
GIDA ENFLASYON KAYGISI
Merkez Bankası’nın gıda enflasyonu konusunda bu yılki yüzde 13, 2020’deki yüzde 10 tahmin seviyelerini koruduğunu kaydeden piyasa oyuncuları, gıda enflasyonundaki gerçekleşmelerin bu varsayımların epeyce üzerinde olacağını, genel enflasyon tahminlerini de bu nedenle iyimser bulduklarını söylüyorlar.
Geçen yılın sonunda yüzde 25.57 seviyesinde bulunan gıda yıllık enflasyonunun, düşük bazın da etkisiyle bu ay sonunda yüzde 30’lu seviyelere ulaşabileceğini belirten bazı analistler, yıl sonuna ait yüzde 13’lük öngörünün, bu nedenle kısa süre içinde sorgulanmaya başlanacağını, dolayısıyla genel enflasyon tahminlerinin de sorgulanır hale geleceğini söylüyorlar.
Bu kaygılar nedeniyle, banka analistlerinin Merkez Bankası’nın enflasyon tahminlerinde indirime gitmesine rağmen, daha önceki enflasyon tahminlerine katıldıkları ve kendi tahminlerinde bir değişikliğe gitmedikleri gözleniyor.
Son dönemde gıda enflasyonu konusunda üretim planlaması, tedarik zinciri, Hal yasası gibi yapısal önlemler alınacağı belirtiliyor. Bunların kısa süre içinde yapılıp yapılmayacağı, yapılsa bile sonuç alınıp alınmayacağı, enflasyon tahminlerinin güvenirliği açısından hayati öneme sahip olacak.
Sadece bu konuda değil, güven tesisi için; hukuk ve kurumsallaşma dahil, birçok alanda gerekli yapısal tedbirlerin alınması gerektiği açık.
