Ünlü bir şef, namı dünyaya yayılan iddialı bir restoran, ülkenin en iyilerinden oluşan bir mutfak ekibi ve birazdan tüyleri yolunup kafası kopartıldıktan sonra türlü işlemlerden geçerek sofraya tatlı olarak gelecek bir tavuk. Sosyal medyadaki en güncel infialin merkezinde ülkenin en başarılı restoranı—ve dört üzerinden dört yıldızı hak eden tek yer—Türk’ün şefi Fatih Tutak’ın paylaştığı tavuk göğsü video’su var. Video’da güzel, sağlıklı bir tavuk serbestçe restoranın masaları arasında dolaşıyor. Bir ara tüyler havada uçuşuyor, sonra da tavuk göğsü tarifi başlıyor. Haşlanmış tavuk eti liflere ayrılıyor, en sonunda da tavuk şeklinde bir tavuk göğsü tatlısına dönüşüyor. Video burada da bitmiyor, tabaktaki tatlıdan bıçak saplandığı anda kırmızı bir sıvı akıyor: ahududu sosu.

Gelen tepkiler üzerine Fatih Tutak bu video’yu apar topar sildi. Ama İnternet’te sil tuşu olmadığı için kopyası sosyal medyada dolaşıyor. Bu sabah üç ayrı kişiden bana bile gönderildi. Dün sosyal medyayı aktif olarak kullanmamama rağmen görmüştüm bile. Tavuğun kesildiği, tüylerinin oyulduğu ya da kafasının koparıldığı gösterilmiyor. İlk tepkim, Türkiye’deki her infialde olduğu gibi tepkinin nedenini anlamamak oldu. “Sosyal medyadakiler tavuk göğsünün tavuktan yapıldığını şimdi fark ettikleri için mi tepkililer?” diye kendi kendime espri yaptım. Tekrar izlediğimde video’daki espri her türlü duyarlılıktan arınmış benim de hafiften içimi irkiltti. David Attenborough belgesellerinde birbirini yiyen hayvanları görünce de irkiliyorum. Çoğumuz “Hayvan türü,” deyip sindiriyoruz. İnsan hayvanı kesinceyse… En iyisi aradım, Fatih Tutak’a doğrudan tavuk göğsü video’su hakkında ne düşündüğünü sordum.

YAPTIĞININ ARKASINDA

Öncelikle “Yaptığımın arkasında duruyorum,” dedi. Sesi kararlıydı. En ufak bir pişmanlık belirtisi göstermedi. Aslında bir açıklama yapacak, ama biraz vakit geçmesini bekliyor. Benden de bir şey yazacaksam bir-iki hafta beklememi rica etti. Bir-iki saat dahi bekleyemeyeceğimi söyledim.

“Veganlardan ve hayvanseverlerden aldığım tepkiyle uğraşamayacağım için bu video’yu kaldırdım,” dedi. “İnsanlar çok terbiyesizce yorumlar, küfürler yazmaya başladılar. Saldırmaya başladılar.”

Tutak ayrıca video çekilirken hiçbir hayvanın zarar görmediğini, hayvanın kesilmesi gibi ayrıntıların da yer almadığını vurguladı.

Hayvanları yemek başlı başına bir vahşet. Ve ‘omnivore’ insan bu şiddetin hemen her gün hiç sorgulamadan parçası oluyor. Ne zaman önümüze gelen et parçasının nasıl bir süreçten geçtiğini fark ediyoruz, o zaman kendini sorgulayanlarımız oluyor. Ama çoğu zaman fabrikaları, tavukların ya da ineklerin nasıl kesildiğini, domuzların nasıl fabrika bantlarından otomatik olarak parçalara ayrıldığını görmezden geliyoruz. Fatih Tutak’ın kurgusal tavuk göğsü video’sundan çok daha çarpıcı, gerçek, et üretim merkezlerinden çekilmiş video’lar var. Bunları izleyip yine et tüketiyoruz.

Fatih Tutak da bu kadar et tüketilen bir ülkede kendisinin ahlak polisi tarafından günah keçisi ilan edilmesini anlayamadığını söylüyor. “Doğaya ve ürünlere bizim kadar saygılı bir başka restoran varsa çıksın karşıma gelsin,”diyecek kadar iddialı. Aynı video’nun bir gün önce Berlin’de gösterildiğinde bin 500 kişi tarafından ayakta alkışlandığını, insanların tavuk göğsünü tatmak için sıraya girdiğini aktarıyor.

“Ben kim ne yiyorsa herkese saygılıyım ama doğanın bir gerçeği var,” diyor. “Yediğimiz her şeyin bir gerçeği var. Hayvanlar da et yiyor. Paylaşan ve yorumlarla saldıran bütün tayfa vegan beslenen ve bu işi aktivistlik derecesine getirmiş insanlar. Ben de muhatap olmak istemedim.”

“Ben tadabilecek miyim?” diyorum.

MÖNÜDE OLMAYACAK

“Hayır,” diyor. Tepkilerden çok sıkılmış. Türk’ün mönüsüne koymayacakmış. Zaten tavuk göğsü yapmanın başlı başına zahmetli olduğunu söylüyor. Ekibi geleneksel bir Türk tatlısının tarifini verme amacıyla geçen hafta bu video’yu çekmiş. Ama öncesinde haftalarca hazırlanmışlar. Kadıköy’deki Yanyanlı Fehmi Lokantası’nda tarifi öğrenip Türk’e aktarmışlar. Tavuk göğsünün çok zahmeti olduğunu, taze tavuktan yapıldığını, tavuğun kesildikten sonra dolaba girmemesi gerektiğini şöyle üzerinden hızlıca geçerek tarif ediyor Tutak.

“Hiçbir art niyet yok, tek amacımız tavuk göğsünü anlatmaktı,” diyor. Zaten video hemen her yabancının “Aa bu tavuktan mı yapılıyor,” diye şaşkınlık geçirdiği bir tatlıyı dünyaya tanıtma amaçlı; bu yüzden de İngilizce KJ’ler var. O itiraf etmiyor ama video’nun kendinden konuşturmak için kasten provokatif bir tonu olduğu ortada. Nitekim konuşturdu da. Tutak’ın reklamın iyisi kötüsü olmaz diye yola çıktığını düşünmüyorum, tepkilerin yoğunluğuna şaşırmasınaysa ben hayret ediyorum. Konuşturacak her iş alkış da alır, tepki de çeker.

*

Fatih Tutak’a ayrıca vegan düşmanı olup olmadığını sordum, çünkü Türk’ün vegan tadım mönüsü yok. Bunun için ayrı bir hazırlık gerektiğini, böyle bir hazırlıklarının olmadığını, bu yüzden de vegan mönü sunamadıklarını söyledi. Ama vejetaryenleri ağırlayabiliyorlar.