İbrahim Ekinci diyor ki:
- Enflasyon, kur ve faizler yukarı yönlü hareket ediyor. Bu durumun şirket bilançolarını, yatırımları ve tüketimi etkilememesi düşünülemez.
- Sektörlere bakıldığında durum, sektörden sektöre farklılık gösteriyor. Turizm iyi gidiyor. Gelirde rekor yok ama gelen yabancı turist sayısında rekor var.
- Demir çelikte işler kötü değil. Üretimde artışlar var. Perakende sektöründe gerek TÜİK, gerekse özel sektör açıklamaları yüzde 10 civarında artışlar gösteriyor.
- Beyaz eşyada nisanda bütün göstergelerde kötüleşme vardı.
- Tekstil ve hazır giyim de iyi gidiyor. Kapasite kullanım oranları (KKO) üretim artışları olduğunu gösteriyor.
- Konut satışları, KDV, tapu harcı indirimi ve faiz desteğiyle küçük artışlar yakaladı. Ancak inşaat tarafı, hazır beton, malzeme endeksleri iniş gösteriyor.
Mobilyada talep daraldı
- En sert düşüş otomotivde. Haziran rakamları otomobil iç pazarında yüzde 38 daralma gösteriyor.
- Kimya sektörü üretiminde marttan sonra azalma oldu. Plastik iyi gidiyor.
İbrahim Ekinci, 11 sektördeki durumu inceledi. Değişimi şöyle anlatıyor:
- Turizmde 2018 farklı bir tablo çiziyor. Aylık gelen turist rakamları rekor yılların üzerinde. Ancak kişi başına harcama 805 dolarlara çıkmıştı. Halen 640 dolar seviyesinde.
- İlk 5 ay toplam sonuçlarına göre oto üretiminde % 6.9, toplam üretimde % 2.2 oranında gerileme var. Toplam pazardaki daralma % 4.2 dolayında. Tek olumlu gösterge ticari araçtaki üretim artışı. UİB’nin açıklamasına göre Haziranda ihracat artışı % 2’de kaldı.
- Mobilya sektöründe iç satışlarda ilk 3 ayda miktar bazında % 20 civarında düşüş var. Nisanda da düşüş devam etti. Sektörde hammaddeden kaynaklanan zam var. Yonga levhaya her iki ayda % 6-7 zam geliyor. Yıl sonu ihracat hedefi 3.5 milyar dolar.
- Demir çelikte Türkiye’nin nihai mamul üretiminde ve tüketimindeki artış eğilimi devam etti. 2018 yılının ilk beş aylık döneminde nihai mamul üretimi, bir önceki yılın aynı dönemine oranla % 10.5, nihai ürün tüketimi de % 15.2 arttı.
Giyimde işler iyi
- Giyim sanayinde yabancı alıcılar Türkiye siparişlerini artırıyor. Hermes Otto’dan Newlook’a, Colveta’dan Near East Manufactoring ve Varner’a kadar pek çok hazır giyim alıcısının Türkiye siparişlerini % 20 artıracakları belirtiliyor.
Bu yıl hazır giyim ihracatının 18 milyar dolar olması bekleniyor.
Ocak-Mayıs 2018 döneminde Türkiye’nin hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 2017 yılının aynı dönemine göre % 9.8 artışla 7.5 milyar dolar oldu.
- Kimya ve plastik sektörü, ara malı ithalatı yönüyle dövizdeki artışlardan olumsuz etkileniyor. Sektörün ana hammaddesinin % 100’ü dövizle satın alınıyor. Yine makine ekipman yatırımlarının % 90’ı döviz bazlı yapılıyor. Bu çerçevede sadece plastik sektörünün son dört aydaki kaybı 7 milyar TL’ye yaklaştı.
İç satışlarda ocak-mayıs itibariyle % 14 düşüş oldu. İthalatta daha büyük düşüş var. İyi giden tek taraf ihracatın mayısta % 7 artması. İlk beş ay itibariyle artış oranı % 9 oranında.
İbrahim Ekinci’nin gazeteci olarak sınırlı imkanlarla yaptığı bu tür araştırmaları, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin her ildeki ticaret ve sanayi odası aracılığıyla yaparak, ekonomide olan bitenin öğrenilmesini sağlaması beklenir.