Yeni kuralların devreye girmesiyle ABD veya İngiltere’ye uçarken artık kabine cep telefonundan daha büyük elektronik aletleri alamıyorsunuz. Hayatımızın ayrılmaz parçaları diz üstü bilgisayarlar, tabletler, elektronik kitap okuyucuları gibi uzunluğu 16, eni 9,3 ve yüksekliği de 1,5 santimetrenin üzerindeki elektronik aletler bavulunuzla birlikte kargoya yüklenmek durumda.
Yolcular haklı olarak bilgisayar veya tabletleri hem maddi değeri hem de içindeki bilgiler-görseller nedeniyle bagaja vermek istemiyor. Zarar görebileceği veya çalınma ihtimali nedeniyle yanlarından ayırmaya soğuk bakıyor. Ama önünüze kurallar çıkıyor.
NASIL TAŞIMALISINIZ
TSA KİLİDİ: ABD’ye uçarken TSA kilit sistemine yani Amerikan Ulaştırma Güvenlik Dairesi onaylı kilitlere sahip bavulları tercih edin. Asma kilit kullanıyorsanız, TSA onaylı olanları takın. ABD’ye girişte veya çıkışta TSA zaman zaman bavulları açıyor. İçindekileri kontrol ediyor. Eğer onaylı kilidiniz yoksa TSA kilidi kırarak açıyor. Kontrolün ardından bu işlemin yapıldığına dair bir kâğıt bırakılıyor.
ETRAFINI SAĞLAMLAŞTIRIN: Elektronik eşyalarınızı eğer bavulunuza koymak zorunda kalırsanız, zarar görmesini önlemek için öncelikle olarak elektronik cihazını dış şoku alan malzemeye öreğin patlar naylona sarın. Veya cihazı sünger dokulu bir koruyucu kumaş-çanta içine yerleştirip çantanızda taşıyabilirsiniz. Bilgisayarın-tabletin etrafına köpük de koyabilirsiniz. Bu sayede cihazların bavullar atılırken zarar görmesini engelleyebilirsiniz.
BAGAJANIZIN ETRAFINA KORUYUCU FİLM KAPLATABİLİRSİNİZ: Havalimanlarında bavulunuzu koruyucu film ile kaplatabilirsiniz. Bu tür kaplamalara, ABD veya İngiltere uçuşları için yaptırabilirsiniz. Çalınma riskini azaltan ve bavul hasarlarını en aza indiren bu uygulamada İstanbul Atatürk Havalimanı’nda parça başına 50 TL alınıyor.
ŞARJLI OLSUN: Türkiye’de havalimanlarına girişte güvenlik bilgisayarınız, tabletinizin açılarak çalıştığının gösterilmesini istiyor. Bavulunuzdaki cihazınız kargoda bakılırken çalıştırılıp kontrol edilmek istenebilir. Uçuş öncesinde pilleri şarj etmek gerekebilir.
MODİFİYE EDİLMİŞ BİLGİSAYAR: Dizüstü bilgisayarınız ağır bir tamirden geçmiş, dış görüntüsü şüpheli hale gelmişse dikkat. Kontrol sırasında cihaz dikkat çekebilir. Örneğin tamir gördüğü ile ilgili fatura kartını laptopunuzun yanına koyabilirsiniz.
HARD DISC’LER NE OLACAK: Bilgilerinizi yedeklediğiniz taşınabilir veri depolama aletlerinizin elektronik cihaz boyutlarından küçükse yanınıza almayı unutmayın.
BU SORULAR CEVAP BEKLİYOR
Bagaj hırsızlığının en yüksek olduğu yerlerden başında ABD geliyor. Bu konuda ciddi önlemler alınsa da risk yine de yüksek. Bavulunuz açıldı, bilgisayarınız veya tabletiniz çalındı. Ya içindekiler? Veya gizlilik derecesi yüksek bilgilerin olduğu, özel güvenlik sistemlerine giriş programlarının-kısa yollarının yüklendiği iş bilgisayarları?
Bagaj hasarları da ayrı bir konu. Zamana karşı yapılan yarışta atılan bavulların içindeki elektronik cihazlar da hasar görecek. Bu konuda yeni bir hukuki düzenleme gerekebilir.
TAZMİNATLAR AYNI MI KALACAK
Havayollarının çalınan veya hasar gören bavullar için ödeme yaptıkları uluslararası anlaşmalarla belirlenmiş kurallar var. İçine bilgisayar konulan bir çantanın başına bir şey geldiğinde tazminat yükselmiyor. Bu konuda nasıl bir adım atılacağı merakla bekleniyor.
LİTYUM İYON PİL RİSKİ
Yasakla birlikte birçok elektronik cihaz, bavullara konulup kargoda uçacak. Ancak elektronik cihazların önemli bölümü yüksek ve uzun süre güç veren lityum iyon bataryalara sahip. Ancak bu tür bataryayla çalışan elektronik cihazlarda meydana gelen yangın olayları yeni uygulamada daha yüksek riski de yanında getirecek. Daha önceden uygulanan kurallarda yolcuların cihazları yanlarına almaları veya en azından bataryalarını kabinde taşımaları isteniyordu. Yangın durumunda özel eğitimli kabin memurları hızla müdahale edebiliyor. Yeni kuralla birlikte birçok uzman ‘Düşünün kargo bölümünde 80 bilgisayar var. Yangın çıkarsa ne olacak?’ sorusunu ortaya atıyor. Bu konuda da bir düzenleme yapılması gerekiyor.
