Hem Anayasa hem de uluslararası yasalara göre eğitim ve eğitime erişim hakkı herkes için güvence altında. Ancak bir çocuğun eğitimde başarısı cinsiyetine, nerede yaşadığına ve ailesinin ekonomik gücüne bağlı iken eşitlikten kim söz edebilir?

Türkiye'de eğitimde eşitsizliklerde en göze çarpanı toplumsal cinsiyet ayrımcılığı. Kız çocukları bir çok alanda olduğu gibi eğitim söz konusu olduğunda erkekler lehine gözden çıkarılıyor. Zaten Birleşmiş Milletler'e göre de Türkiye 2020 yılına kadar okullaşma konusunda cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldıramayacak ülkeler arasında. Bu nedenle Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği başta olmak üzere eğitimdeki cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesi için çalışan sivil toplum kuruluşlarına büyük görev düşüyor.

Gelenekler, din, kültür kız çocuklarının okullaşmasının önündeki engellerden bazıları. Yoksulluk ise hem kız hem de erkek çocuklarının eğitime erişimini olumsuz etkiliyor. Ancak fakirliğin faturasını da yine kız çocukları ödüyor. Çocuklardan biri okula gönderilecekse aile tercihini erkek çocuktan yana kullanıyor.

Galatasaray Üniversitesi'nden Doç. Dr. Haluk Levent, Dr. Ozan Bakış ve Dr. Sezgin Polat'ın Hane Halkı Bütçe Anketleri'nden (HBA) yaptıkları çalışmalar ailede düzenli bir gelirin önemini gösteriyor. Hanesinde sosyal güvenlik kurumu üyeliği bulunması çocuğun ilköğretim ve ortaöğretime katılımının artmasında yüzde 15 oranında etkili. Yani gelirin düzeyi kadar sürekliliği ve istihdamın kalitesi de çocukların eğitime katılabilmesi için önemli kriter. Oysa kentlerin en yoksul mahallelerinde yaşayan ailelerin yüzde 54'ünün sürekli bir geliri yok. Bu oran Gaziantep'te yüzde 84, Diyarbakır'da yüzde 91'e kadar yükseliyor.

Yasalarla güvence altına alınan eğitim ve erişim hakkı ancak çocuklar için toplumsal cinsiyet, bölgesel ve ekonomik eşitlizliklerin giderilmesi ve dezavanajlı gruplara bu alanda destek verilmesi ile mümkün.