ÜNLÜ sanatçılardan duayen köşe yazarlarına, ombudsmanlardan doktorlara yaşı kemale ermiş bir dolu insanın laflarıyla ‘peynir gemisi’ne dünya turu yaptırdığı ‘ebedi gençlik’ tartışmalarını okuyup izlerken, Freddie Mercury o benzersiz sesiyle kulağımın dibinde “Who wants to live forever?” diye bağırıyor.
Ölümsüzlükle lanetlenen Connor MacLeod’un ‘çilesi’ni anlatan ‘İskoçyalı’ filminin soundtrack’indeki şarkının “Kim sonsuza kadar yaşamak ister?” sorusuna cevabımı henüz bulamadım ben... Sürekli sevdikleri, dostları ölürken kendisi dünyaya kazık çakan MacLeod gibi ‘bir başıma’ kalacaksam bu dünyada, yere batsın öyle ölümsüzlük de gençlik de!
Yaşlanmakla ilgili korkularım tabii ki var! Başıma ne geleceğini bilmediğim o yıllar beni ölümüne korkutuyor... Şimdilik tek isteğim o zaman geldiğinde 70’lerine yaklaşırken bisiklet sürmeyi öğrenen, 80’ine merdiven dayamışken hâlâ mervidenleri 2’şer 2’şer çıkan Tolstoy kadar hayat dolu olmak ve de Ajda Pekkan’ın mutfakta yemek yaparkenki poposu kadar diri görünmek; hepsi bu!
65 YAŞ, 15 YAŞI GEÇECEK
Arkadaşından gelen WhatsApp mesajını ‘bilimsel bir çalışma’ olarak algılayıp “Yeni orta yaş 70’ler” diye sallayan doktorumuz ve bu ‘boş bilgiyi’ sevinçle karşılayan duayen meslektaşımızın çekiştirip sündürerek uzatmaya çalıştığı ‘telomer’imiz biz istesek de istemesek de inceldiği yerden kopacak bir gün... O yüzden “Ne kadar yaşarım?” diye dertlenmek ya da 70’lerimde “Orta yaşlıyım ben ya” diye ergen gibi ortalıkta gezmektense o günlerin tadını çıkarmak için neler yapmam gerektiğini daha çok önemsiyorum.
Geçenlerde Birleşmiş Milletler’in Nüfus Tahmin Raporu’nda 2050 yılında 65 yaş üstü nüfusun, 15 yaş altı nüfusu tarihte ilk kez geçeceğini gördüğümden beri içinde ‘yaşlılık’ kelimesi geçen her şeyi daha bir dikkatli okuyorum. Prof. Ron Nabarro’yla da bu sayede tanıştım zaten. Dünyanın en önemli tasarımcılarından biri olan Prof. Nabarro yarın Design Week kapsamında ‘Yaşlanan Toplumlar için Tasarım’ı anlatacakmış.
Artık daha uzun yaşayacağımızı müjdeleyen (!) Nabarro’nun kötü haberi ise şehirlerde yaşayan yaşlıları büyük zorlukların beklediği... Yaşlıların evlere hapsolmaması için kaldırımlardan parklardaki banklara, otobüs duraklarından umumi tuvaletlere kadar tüm şehirlerin duruma adapte olması gerektiğini söylüyor. 1974’te 33.9 olan yaş ortalaması, 2014’te 40’a çıkan İngiltere’de 10 şehir demans, şişmanlık gibi faktörler göz önünde bulundurulup ‘yaşlılara uygun’ hale getirilecek şekilde baştan tasarlanıyormuş. Japonya ise neredeyse her ürün ve evi tasarlarken, hızla yaşlanan nüfusu göz önünde bulunduruyormuş. Londra Tasarım Müzesi, ‘Yeni İhtiyar’ adında bu yıl başında önde gelen tasarımcıların eserlerinde oluşan bir sergi bile yapmış...
İÇİMDEKİ ARSIZ ERGEN!
Prof. Ron Nabarro, ABD’de 80 milyon, Kuzey Avrupa’da ise 60 milyondan fazla 55 yaş üstü insanın yaşadığını belirtip “Bu sayı yükseliyor. Burada büyük bir pazar var. Firmalar ürünlerini bu ‘yaşlıların’ rahatlıkla kullanabileceği şekilde dizayn ederse kazanırlar” diyor. Yaşlıların çok eğilmemeleri için onlara uygun çamaşır makinelerini Singapur’da bir tasarımcının geliştirdiği, elleri titrese bile göz damlasını tam olarak gözüne damlatmasını sağlayan bir ‘kupa’yı anlatıyor. ABD’de 60 yaş üstü insanların yılda ortalama 2 kez düştüğünü, hükümetin buna 7 milyar dolar harcadığını belirten Nabarro ekliyor: “Ürünlerin sadece güzel olması değil, rahat kullanılabilir olması da önemli.”
Nabarro’nun yarın saat 14.00’te Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda neler söyleyeceğini çok merak ediyorum doğrusu ama bir yandan da “Ajda’nın yemek yaparkenki fotosunu profesöre göster, ‘Nasıl tasarım sizce?’ diye sor” deyip duruyor içimdeki arsız ergen!
